12 – De roep van de geliefden

Episode 12: De roep van de geliefden (Hooglied 8:11–14)

Thema: Liefde die blijft roepen — de voltooiing in open einde
Episode 12: Slot — De roep van de geliefden (Hooglied 8:11–14) is het poëtische en mysterieuze einde van het Hooglied. Geen afgerond sprookje, geen happy end in conventionele zin, maar een open, vurige, haast ongrijpbare afsluiting. Het eindigt met een roep:
“Vlucht, mijn geliefde, en wees als een gazelle of een jong hert op de bergen van balsem.”

David Deida
Liefde als dans tussen verlangen en vrijheid

Voor Deida is deze slotroep een bevestiging van de dynamiek die ware liefde levend houdt: aantrekken en loslaten, nabijheid en ruimte.
“Vlucht, mijn geliefde” is geen afwijzing, maar een uitnodiging om de geliefde vrij te laten in zijn goddelijke essentie — zoals de gazelle, levend, wild, ongrijpbaar.
Liefde kan niet bezeten worden, zou hij zeggen. De vrouw laat los, juist om de diepte van verbinding te eren.
Dit is de ultieme vrouwelijke overgave aan het mysterie van liefde: zij roept hem, en tegelijk laat zij hem gaan — een daad van diepe kracht en vertrouwen.

John Welwood

Liefde als open ruimte waarin de ander zichzelf mag blijven

Welwood zou deze passage zien als het moment waarop de relatie haar hoogste volwassenheid bereikt: de ander wordt niet vastgehouden, maar geliefd in vrijheid.
De wijngaard van Salomo (v. 11) en de eigen wijngaard (v. 12) symboliseren de overgang van sociale liefde naar persoonlijke, belichaamde liefde.
De geliefde wordt niet geclaimd, maar aangemoedigd om zichzelf te zijn — als gazelle op de bergen van geur, vol beweging en leven.
Liefde wordt zo geen symbiose, maar een levende ruimte waarin intimiteit en autonomie samengaan.

Richard Rohr

De ziel roept het goddelijke — en laat los in mystiek vertrouwen

Rohr leest deze slotwoorden als een diepe mystieke beweging: de ziel roept het Goddelijke, en laat het tegelijk los in vrijheid.
Zoals Mozes het beloofde land ziet maar niet binnengaat, zo eindigt het Hooglied met een verlangen dat nooit helemaal ingelost wordt.
De bergen van balsem zijn voor Rohr het symbool van het onzegbare: daar waar de Ziel en de Geliefde elkaar raken — buiten tijd, buiten vorm.
Het mysterie blijft open. Liefde is niet het einde, maar het begin van een eeuwige dans tussen mens en God, tussen Ziel en Geliefde.

Samenvattend:

Rohr: Liefde als mysterie dat we naderen, maar nooit helemaal bezitten — een mystieke roep in vertrouwen.
Deida: Liefde als extatische stroom van vrijheid en verlangen — zonder bezit.
Welwood: Liefde als volwassen ruimte waarin de ander zichzelf mag blijven.

1. Intro: Een slot dat geen einde is

Hooglied eindigt niet met een huwelijk, noch met een definitieve vereniging.
In plaats daarvan: een dialoog over bezit, trouw, vruchtbaarheid — en dan de roep: “Maak haast, mijn geliefde, en wees als een gazelle…”
Het slot is open, dynamisch, verlangend — als een dans die blijft doorgaan.

2. Tekstanalyse: 8:11–14

A. 8:11–12 – De wijngaard in Baäl-Hamon

De wijngaard van Salomo wordt genoemd: groot, beheerd door anderen, commercieel.
De vrouw contrasteert dit met haar eigen wijngaard: “Mijn wijngaard is voor mijzelf.”
Een krachtige stelling van autonomie: liefde is geen bezit, maar een gave.
Zij erkent de koning (Salomo) zijn deel — maar behoudt haar eigen domein.

B. 8:13 – “Laat mij jouw stem horen…”

Nu spreekt vermoedelijk de geliefde, of de vrouw tot hem:
- Zij vraagt naar zijn stem, zijn nabijheid.
- De stem = intimiteit, de ziel van de ander — dit verlangen blijft.

C. 8:14 – “Maak haast, mijn geliefde…”

De geliefde wordt aangesproken als hinde of gazelle — zoals aan het begin van het boek (vgl. 2:9, 2:17).
Hij is niet gevangen, niet geketend — maar vrij, snel, speels.
De roep blijft open: hij mag komen… maar zij houdt hem niet vast.

3. Mystieke duiding: de dans van aanwezigheid en afwezigheid

De geliefde is als God: soms nabij, soms ongrijpbaar.
De ziel roept de Geliefde — maar hij komt op zijn eigen tijd.
Dit is de halachische paradox van liefde: je kunt haar niet afdwingen, alleen uitnodigen.
De openheid van het einde is precies wat het boek heilig maakt: liefde blijft zich ontvouwen, in roep en antwoord.

4. Joodse uitleg en exegese

Rashi: de wijngaard = het volk Israël; de vrucht = trouw en Thora.
De vrouw die haar eigen wijngaard bewaakt = de gemeenschap die trouw blijft aan God ondanks ballingschap.
Het open einde wordt gelezen als een messiaanse verwachting: de Geliefde zal komen, maar nog niet.

5. Jungiaanse/psychologische symboliek

De wijngaard is nu volledig in handen van het Zelf: geen vervreemding meer.
De vrouw is subject geworden, meester over haar vruchtbaarheid, grenzen en liefdeskracht.
De Geliefde vertegenwoordigt het numineuze Andere — de ongrijpbare dimensie van het Zelf.
Liefde wordt niet bezeten, maar erkend als levend, bewegend mysterie.

6. Persoonlijke contemplatie

Wat is jouw wijngaard? Welke vrucht draag je — voor jezelf, voor de ander, voor het geheel?
Kun jij liefhebben zonder vast te houden?
Wat vraagt het om een geliefde vrij te laten — in vertrouwen, niet in controle?
Waar hoor jij de stem van de Geliefde — en hoe klinkt jouw roep naar hem/haar?

7. Slot: De dans gaat door…

“Maak haast, mijn geliefde…”

Het Hooglied eindigt zoals het begon: in beweging, in verlangen, in een zintuiglijke en spirituele oproep.
Geen slotakkoord, maar een open cirkel.
De liefde is geen bestemming, maar een levenshouding — een voortdurende roep en antwoord, nabijheid en afstand.
In die ruimte ligt de werkelijke mystiek van het Hooglied.