Geuren in Hooglied
Hooglied is een boek vol geur. In deze tekst worden geuren, parfums en wind niet alleen zintuiglijk beschreven, maar ook gebruikt als symbolen van verlangen, aanwezigheid en spirituele openheid.
1. GEUREN EN PARFUMS IN HOOGLIED
Hooglied noemt allerlei geurige stoffen en planten, vaak verbonden met het lichaam, de liefde of de tuin.
Myrrhe (bijna 7x genoemd)
- Vers:
“Mijn geliefde is een bundeltje myrrhe, dat tussen mijn borsten overnacht” (1:13)
“Mijn handen dropen van myrrhe” (5:5) - Betekenis:
- Kostbaar, bitter-zoet hars uit de mirreboom.
- Gebruikt in tempelrituelen, balseming, maar ook in parfums.
- Mystiek: staat voor liefde die lijdt, een zoete overgave die ook pijn kent — het goddelijke komt nabij en raakt het hart diep.
Nardus (nard)
- Vers:
“Mijn nardus geurt” (1:12) - Betekenis:
- Een zeldzame, oosterse olie. Duur en intens geurend.
- Geur van toewijding. Herinner ook aan het Nieuwe Testament: Maria zalft Jezus’ voeten met nardus (Joh. 12:3).
- Mystiek: het offer van pure liefde, geur die zich verspreidt als teken van devotie.
Aloë, kalmoes, kaneel, saffraan, wierook
- Vers (alle samen):
“Nardus en saffraan, kalmoes en kaneel, met allerlei bomen van wierook, mirre en aloë” (4:14) - Betekenis:
- Deze vormen een parfumtuin, een zintuiglijk heiligdom.
- Veel van deze geuren komen uit de tempelcultus (Exodus 30).
- Mystiek: het lichaam van de geliefde wordt een tempel, een plek van ontmoeting tussen ziel en God.
Wijn als geur
- Vers:
“Je liefkozingen zijn zoeter dan wijn” (1:2) - Betekenis:
- Wijn ruikt én smaakt, is bedwelmend.
- Geur van vreugde, overvloed en extase.
- Mystiek: liefde als geestelijke vervoering; de ziel wordt dronken van God.
De geur van de geliefde zelf
- Vers:
“De geur van jouw klederen is als de geur van de Libanon” (4:11) - Betekenis:
- De Geliefde zelf is een geur die aantrekt, als de aanwezigheid van de Ander.
- Mystiek: geur is wat overblijft na ontmoeting — sporen van het goddelijke.
2. WIND IN HOOGLIED
Noordenwind en zuidenwind
- Vers:
“Ontwaak, noordenwind! Kom, zuidenwind! Blaas door mijn tuin, laat zijn geur stromen” (4:16) - Betekenis:
- De bruid roept de winden aan om haar tuin te openen.
- Wind brengt geur, maar ook leven, beweging, aanraking.
- Mystiek:
- De noordenwind (koel, krachtig): staat voor beproeving, zuivering, waakzaamheid.
- De zuidenwind (zacht, warm): staat voor genade, tederheid, goddelijke aanraking.
- Samen: balans tussen actie en overgave, tussen kracht en liefde.
3. MYSTIEKE BETEKENIS VAN GEUR & WIND
Geur als ongrijpbare nabijheid
- Geur is vluchtig maar intens — je kunt het niet vasthouden, maar wel ervaren.
- In mystieke traditie staat geur voor:
- De aanwezigheid van het goddelijke (zoals wierook in de tempel)
- Innerlijke aanraking van de ziel
- Verborgen, maar echte liefde
Wind als Geest
- In Hebreeuws is “wind” hetzelfde woord als “geest”: ruach.
- Wind is dus ook:
- De heilige Geest of het goddelijke dat door je leven blaast.
- Inspiratie, adem van leven, het moment waarop de ziel tot bloei komt.
📜 Samenvattend:
| Element | Symboliek |
|---|---|
| Myrrhe | Liefde met diepte; lijden en balseming; mystieke overgave |
| Nardus | Kostbare liefde; zelfgave; mystieke aanbidding |
| Aloë, kalmoes | Innerlijke tempel; geur van heiligheid; zintuiglijk geestelijk leven |
| Wijn | Bedwelmende vreugde; extase van liefde |
| Geur van de ander | Goddelijke nabijheid; subtiele aanraking |
| Noordenwind | Zuivering, wakker maken, kracht |
| Zuidenwind | Genade, tederheid, liefdevolle aanraking |
| Geur + wind | Goddelijke aanwezigheid die zich zacht én krachtig verspreidt door de ziel |
