EXODUS – het vierde gebod

HERINNER JE DE SJABBATDAG OM DEZE TE HEILIGEN. GEDURENDE ZES DAGEN ZUL JE WERKEN EN JE MET AL JE ZAKEN BEZIGHOUDEN, MAAR DE ZEVENDE DAG IS DE RUSTDAG VAN DE EEUWIGE GOD – JE ZULT DAN GEEN ENKEL WERK DOEN, JIJ, NOCH JE ZOON OF DOCHTER, JE SLAAF, JE SLAVIN, JE VEE, NOCH DE VREEMDELING DIE ZICH BINNEN JE MUREN BEVINDT. WANT IN ZES DAGEN HEEFT DE EEUWIGE DE HEMEL, DE AARDE, DE ZEE EN ALLES WAT ZIJ BEVATTEN, GEMAAKT, EN HIJ HEEFT GERUST OP DE ZEVENDE DAG. DAAROM HEEFT DE EEUWIGE DE ZEVENDE DAG GEZEGEND EN HEM GEHEILIGD. – het 4de gebod

---

Een korte geschiedenis van Sjabbat

1) Creatie
“In het begin schiep God de hemelen en de aarde.” (Genesis 1: 1)

Zes dagen lang creëerde God. ‘God zag alles wat Hij had gemaakt, en zie, het was heel goed;

het was avond en het was ochtend, de zesde dag. De hemelen en de aarde waren voltooid, en al hun leger. God voltooide op de zevende dag Zijn werk dat Hij had gedaan; en Hij rustte op de zevende dag van al Zijn werk dat Hij had gedaan.

‘God zegende de zevende dag en heiligde die; omdat Hij daarin rustte van al zijn werk dat God had geschapen, om te maken. ” (Genesis 1: 31-2: 3)

auteur: Yanki Tauber
datum: maart 2005
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/519613/jewish/A-Brief-History-of-Shabbat.htm

———————————————-

Hebron, 18e eeuw voor Christus
2) Sarah’s Shabbat Lamp
Achtendertig eeuwen geleden begonnen Abraham en Sarah aan een reis om het idee en de moraal van het monotheïsme naar een overwegend heidense wereld te brengen. Hun reis voerde hen van hun geboorteplaats Ur Casdim naar Charan (Mesopotamië) en vandaar naar het land Kanaän, waar ze zich eerst in Hebron en later in Berseba vestigden. Ze sloegen hun tenten op op het kruispunt van de woestijn en boden eten, drinken en onderdak aan alle reizigers van elke stam en geloofsovertuiging. Waar ze ook gingen, ze onderwezen de waarheid van de Ene God, de schepper van hemel en aarde. (Genesis hoofdstuk 12; Talmud, Sotah 10a; Midrashim)

In Sara’s tent verkondigde een bijzonder wonder dat de Goddelijke Aanwezigheid daarin woonde: de lamp die ze elke vrijdagavond aanstak, ter ere van de goddelijke rustdag, bleef op wonderbaarlijke wijze de hele week branden, tot de volgende vrijdagavond. Toen Sarah stierf (1676 vGT), hield het wonder van haar Sjabbatlamp op. Maar op de dag dat Sarah overleed, werd Rebecca geboren. En toen Rebecca naar Sara’s tent werd gebracht als de voorbestemde vrouw van Sara’s zoon, Isaac, keerde het wonder van de lamp terug. Opnieuw vulde het licht van Sjabbat de tent van de matriarch van Israël en straalde zijn heiligheid uit naar de hele week. (Bereishit Rabba 60)

———————————————-

Egypte, 1373 BCE
3) Een rustdag
De nakomelingen van Sarah en Rebecca zijn nu in Egypte, slaven van een wrede koning. Mozes, hun voorbestemde leider, wordt door de dochter van de farao uit de rivier gered en groeit op in het koninklijk paleis. “Toen geschiedde het in die dagen dat Mozes opgroeide en naar zijn broers ging en hun lijden zag.” (Exodus 2:11)

De midrasj vertelt: „Mozes zag dat ze geen rust hadden, dus ging hij naar Farao en zei:‘ Als iemand een slaaf heeft en hij geeft hem geen rust op een dag in de week, zal de slaaf sterven. Dit zijn je slaven – als je ze niet één dag per week geeft, zullen ze sterven. ’Zei Farao:‘ Ga en doe met hen wat je zegt. ’Daarom stelde Mozes voor hen de Shabbat-dag voor rust in. (Shemot Rabba 1:32)

———————————————-

Marah, 24 Nissan, 1313 BCE
4) Mitswa in Marah
God verschijnt aan Mozes in een brandende struik en geeft hem de kracht om de kinderen van Israël uit Egypte te halen. Na tien plagen en veel stoten laat Farao ze eindelijk gaan. Ze steken de (wonderbaarlijk gespleten) Zee van Riet over en komen naar Marah. “Daar gaf God hun statuten en wetten” – inclusief het gebod om de Shabbat te houden. (Exodus 15:25; Talmud, Sanhedrin 56b)

———————————————-

Zin Desert, 15 Iyar, 1313 BCE
5) Dubbel Manna
Een maand na de uittocht was de matzah afgelopen die de kinderen van Israël uit Egypte hadden meegenomen. De volgende veertig jaar werden de Israëlieten ondersteund door het manna. ” S Morgens lag er een laag dauw rond het kamp. De laag dauw ging omhoog en zie, op het oppervlak van de woestijn, een fijne, kale substantie, zo fijn als rijp op de grond. Toen de kinderen van Israël het zagen, zeiden ze tegen elkaar: ‘Het is manna’, omdat ze niet wisten wat het was. En Mozes zei tot hen: ‘Dit is het brood dat G ‑ d jullie te eten heeft gegeven’. ” (Exodus 16: 13–15)
Het manna kwam elke dag en voorzag in de precieze behoeften van die dag. ‘Wie veel verzamelde, had niet meer, en wie weinig verzamelde, had niet minder; elk naar zijn eetvermogen, kwamen ze bijeen. ” Het was inderdaad verboden om van de ene op de andere dag manna achter te laten. (Exodus 16: 18-19)

Dat wil zeggen elke dag, behalve vrijdag. “Het geschiedde op de zesde dag dat ze een dubbele portie brood verzamelden, twee omers voor elk. De leiders van de gemeenschap kwamen en rapporteerden het aan Mozes. En [Mozes] zei tot hen: ‘Dat is wat God heeft gezegd: Morgen is een rustdag, een heilige Shabbat voor God. Bak wat je wilt bakken en kook wat je maar wilt, en de rest laat het tot de ochtend staan. ‘Dus lieten ze het tot de ochtend staan.​​En Mozes zei: ‘Eet het vandaag, want vandaag is het een Shabbat voor G’d; vandaag zul je het niet op het veld vinden. ” (Exodus 16: 22-26)

“‘ Zie, God heeft je de Shabbat gegeven. Daarom geeft Hij u op de zesde dag brood voor twee dagen. Laat ieder op zijn plaats blijven; laat niemand zijn plaats verlaten op de zevende dag. ‘Dus de mensen rustten op de zevende dag.’ (Exodus 16: 29-30)

Vandaag plaatsen we twee challah-broden op de Shabbat-tafel en bedekken ze met een kleed, om de met dauw bedekte dubbele portie manna voor te stellen die uit de hemel is neergedaald ter ere van Shabbat.

———————————————-

Mount Sinai, 6 Sivan, 1313 BCE
6) ‘Onthoud’ en ‘Bewaar’
‘Mozes bracht het volk vanuit het kamp naar G ‑ d, en ze bleven op de bodem van de berg staan. En de hele berg Sinaï rookte, omdat God er in vuur op was neergedaald.​​en de hele berg beefde hevig. Het geluid van de sjofar werd steeds sterker.​​En God sprak al deze woorden, zeggende.​​

Tien geboden werden die dag op de Sinaï uitgesproken, tien mitswot die de kern van de Thora vormen. Het vierde gebod betrof de Shabbat:
“Denk aan de Shabbat-dag om deze te heiligen. Zes dagen mag u werken en al uw arbeid verrichten. Maar de zevende dag is een Shabbat voor de Heer, uw God; u zult geen werk doen – noch u, uw zoon, uw dochter, uw dienstmaagd, uw dienstmaagd, uw beest, noch uw vreemdeling die in uw steden is. Want [in] zes dagen maakte God de hemel en de aarde, de zee en alles wat erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende God de Shabbat-dag en heiligde deze. ” (Exodus 19: 17-20: 1; 20: 8-11)

Wanneer Mozes de Tien Geboden herziet (in Deuteronomium hoofdstuk 5), begint het vierde gebod: “Houd de Shabbat-dag.​​De Talmoed legt uit: “Zachor (‘ onthoud ’) en shamor (‘ bewaren ’) werden door God in één enkele uitspraak gezegd – iets dat de menselijke mond niet kan verwoorden en het menselijk oor niet kan horen.​​

We gedenken de Shabbat door zijn heiligheid te verkondigen boven een beker wijn in de kidoesj- en havdalah-rituelen; we houden de Shabbat door ons te onthouden van werk. Maar de “positieve” en “negatieve” aspecten van Sjabbat zijn één – twee gezichten van de unieke essentie ervan – zoals aangetoond door de twee-als-één goddelijke uiting.

———————————————-

Sinaï-woestijn, 11 Tishrei, 1313 BCE
7) De tabernakel: gedefinieerd werk
“U zult geen werk doen” was het goddelijke gebod. Maar wat is “werk”?
Vier maanden na de openbaring op de Sinaï kwam het verzoek van G’d: “Zij zullen voor mij een heiligdom maken, en ik zal temidden van hen wonen”, vergezeld van gedetailleerde instructies over hoe dit heiligdom gebouwd moet worden. En bij diezelfde gelegenheid werd het gebod om de Shabbat te houden herhaald: “Zes dagen zal er gewerkt worden, maar op de zevende dag zul je heiligheid hebben, een dag van volledige rust voor G’d” (Exodus 35: 2). Leert ons – leg onze wijzen uit – twee dingen: 1) dat het werk dat ons wordt opgelegd en gemachtigd om zes dagen per week te doen, in wezen het werk is van het maken van een thuis voor G’d uit de materialen van ons fysieke leven; 2) Dat dit werk het werk is dat we moeten stoppen op Sjabbat.

Bij het bestuderen van G’ds gedetailleerde instructies aan Mozes voor het maken van het Heiligdom, identificeert de Misjna (Shabbat 73a) negenendertig melachot – categorieën van creatief werk – die betrokken waren bij het maken van het Heiligdom. Deze omvatten: alle stadia van landbouwwerkzaamheden, van ploegen en zaaien tot oogsten en wannen en bakken; weven en naaien, schrijven, bouwen en een vuur aansteken.

De 39 melachot en hun afgeleiden vormen de basis en kern van de wetten van Sjabbatrust.

———————————————-

Sinaï-woestijn, 11 Tishrei, 1313 BCE
8) Shabbat Torah Reading ingesteld
Om G ‑ d’s instructies over het maken van het Heiligdom en de viering van Sjabbat over te brengen: “Mozes verzamelde de hele gemeenschap van de Kinderen van Israël.” daarbij stelde “Mozes voor alle generaties in dat Joden in hun synagogen moesten samenkomen om op Sjabbat uit de Thora te lezen” – zoals Joden over de hele wereld tot op de dag van vandaag doen. (Exodus 35: 1; Yalkut Shimoni over dit vers)
De jaarlijkse leescyclus van de Shabbat Torah is meer dan een wekelijkse les; het is hoe we “met de tijd leven” – in de Torah-portie (“Parshah”) van de huidige week richting en inspiratie vinden voor elke gebeurtenis en actie in ons dagelijks leven. (Rabbi Schneur Zalman van Liadi)

———————————————-

Het Heilige Land, 2e eeuw voor Christus
9) De uitvinding van Cholent
Niemand weet wie de eerste persoon was die vrijdagmiddag een pot cholent opzette. Maar deze kenmerkende Shabbat-schotel vindt zijn oorsprong in het geschil tussen de Torah-trouwe Joden en een afgescheiden Joodse sekte genaamd de Tzedukim.
De Tzedukim (ook bekend als de Sadduceeën) accepteerden de geschreven Thora, maar verwierpen de Thora She-Baal Peh (“Mondelinge Thora”) – de traditionele interpretatie van de Thora die Mozes ontving op de Sinaï, en die door de generaties van de leraar werd doorgegeven tot discipel. Toen de Tzedukim in de Torah lazen: “Je zult geen vuur in al je huizen op de Shabbat-dag verbranden” (Exodus 35: 3), begrepen ze het vers letterlijk – en brachten de hele Shabbat in de kou en het donker door. Hun Shabbat-maaltijden waren verstoken van de gloed van kaarslicht, en hoewel het voedsel dat vóór de Shabbat gekookt was, misschien een deel van zijn warmte had behouden voor de vrijdagavondmaaltijd, bestond hun Shabbat-dagmaaltijd alleen uit koud voedsel. De traditionele interpretatie is echter dat het verboden is om een ​​vuur aan te steken op Sjabbat (de creatie van vuur is een van de 39 melachot), maar men kan zeker voordeel halen uit vuur dat werd aangestoken vóór Sjabbat.

Daarom maakten de Joden die trouw waren aan de Sinaïtische traditie er een punt van om ten minste één warm gerecht in hun Sjabbat-dagmaaltijd op te nemen, dat gekookt en op het vuur werd geplaatst voor Sjabbat en de hele nacht op een bedekt vuur sudde – beide om eer en behaag de Shabbat, en om hun afwijzing van de valse interpretatie van de Tzedukim uit te drukken. Vandaar cholent: een stoofpot (meestal van vlees, bonen en aardappelen, maar ook gemaakt met een grote verscheidenheid aan stoofvoedsel) die overdag wordt gegeten.

“Caesar vroeg Rabbi Joshua ben Chananya: Waarom ruikt Shabbat-voedsel zo lekker? Zei hij tegen hem: We hebben een speciale specerij, ‘Shabbat’ is de naam.​​(Talmud, Shabbat 119a)

———————————————-

Israël en Babylonië, 100 v.Chr. – 300 n.Chr
10) Voorbereiding op Sjabbat
Door instructie en door persoonlijk voorbeeld, leerden de wijzen van de Talmoed om de Shabbat te eren en te behagen.

“Er werd van de wijze Shammai gezegd dat hij al zijn dagen at ter ere van de Shabbat. Hoe komt het? Want als hij een eersteklas exemplaar vond, zei hij: ‘Dit is voor Sjabbat. ‘Als hij dan een betere vond, legde hij die opzij voor Sjabbat en at hij de eerste op.​​(Talmud, Beitzah 16b)

“Zei R. Judah in de naam van Rav: Zo was de gewoonte van R. Judah bar Ila’i: op vrijdag brachten ze hem een ​​kuip gevuld met heet water voor, en hij waste zijn gezicht, handen en voeten; hij wikkelde zich toen in lakens met franjes en zou eruitzien als een engel van God. ” (Talmud, Shabbat 25b)

Rava bereidde de vis persoonlijk voor op Sjabbat. Rav Chisda gehakte groenten. Rabbah en Rav Josef hakten hout. Rav Nachman bar Yitzchak zou vrijdag rondrennen met bundels op zijn schouders. Velen van hen waren rijke mannen die talloze bedienden hadden om hun werk te doen; toch stonden ze erop persoonlijk te zwoegen ter ere van de Sjabbat. (Talmud, Sjabbat 119a; Sjoelchan Aroech, Wetten van Sjabbat)

———————————————-

Wereldwijd, 142 BCE tot nu toe
11) Opoffering en martelaarschap
Shabbat is de eeuwige soulmate van het volk Israël, en onze bron van kracht en uithoudingsvermogen. Dit werd zowel door vriend als vijand erkend. Door de generaties heen hebben onze vijanden herhaaldelijk geprobeerd de Shabbat van ons af te nemen.

Toen de Syrisch-Grieken over het Heilige Land regeerden, verboden ze de viering van de Shabbat. Veel Joden vluchtten de steden uit om in de grotten van de Judese heuvels te gaan wonen, zodat ze de rustdag konden houden. Velen werden ontdekt en vermoord. Ten slotte kwamen de Joden in opstand en vochten voor het recht om hun religie te behouden. Hun wonderbaarlijke overwinning wordt tot op de dag van vandaag gevierd met het festival van Chanoeka. (Boek van Makkabeeën; Talmoed)

De Jood bleef gedurende de lange ballingschap offeren voor Sjabbat. In Rome werden Joodse slaven geslagen omdat ze weigerden op Sjabbat te werken. In het Spanje van het inquisitietijdperk verzamelden geheime joden (“anusim”) zich in ondergrondse kelders om de Sjabbat-kaarsen aan te steken en kiddoesj te maken. Onder de Sovjetregering leden Joden honger, gevangenschap, werden ze naar Siberië verbannen en erger nog omdat ze ‘religieuze parasieten’ waren – dat wil zeggen, mensen die niet wilden werken op Sjabbat. Zelfs in Auschwitz deden Joden bovenmenselijke inspanningen om de heilige dag te heiligen.
En toch is er ook gezegd dat “meer dan de Joden de Shabbat hebben gehouden, de Shabbat de Joden heeft gehouden.”

———————————————-

Verenigde Staten, 1920-1950
12) De Shomer Shabbat-beweging
In de decennia die de 19e eeuw afsloten en de 20e begonnen, vluchtten honderdduizenden Joden voor de pogroms, vervolgingen en verpletterende armoede van Oost-Europa op zoek naar een beter leven in Amerika. Maar de ‘Nieuwe Wereld’ bood haar kansen tegen een hoge spirituele prijs. Sjabbat was nog steeds een normale werkdag in de Verenigde Staten; “Blauwe wetten” verbood de opening van bedrijven op zondag; en het credo van de “smeltkroes” predikte het verlaten van de “niet-Amerikaanse” religies en culturen. Een eerste slachtoffer was de Shabbat. Veel joden waren van mening dat ze in Amerika geen brood konden verdienen zonder op Sjabbat te werken; anderen zagen het als een belemmering voor de droom van assimilatie in en acceptatie door de Amerikaanse samenleving. De duizenden jaren durende vasthoudendheid van de Jood op de Shabbat was aan het wegglijden.
In de jaren twintig en dertig begon het tij te keren. Joodse arbeidersleiders voerden campagne voor een vijfdaagse werkweek. Er werden bijeenkomsten gehouden ter ondersteuning van de naleving van de Shabbat. Er werden consumentengroepen gevormd die beloofden bedrijven te steunen die de Sjabbat hielden; al snel werden Shomer Shabbat (“Shabbat Observant”) borden in etalages opgehangen. Er werden sjabbatclubs gehouden voor Joodse kinderen. Langzaam bouwde het momentum zich op en legde het de basis voor een grootschalige terugkeer naar het jodendom en de naleving van de Shabbat in de komende decennia.


———————————————-

Israël, 1948
13) Shabbat wordt legaal
Hoewel opgevat als een ‘seculiere’ staat, heeft de moderne staat Israël kort na de oprichting een wet aangenomen waarin de Shabbat de officiële rustdag is. Op de meeste plaatsen zijn commerciële bedrijven gesloten en rijdt het openbaar vervoer niet op Sjabbat; overheidsinstanties en door de overheid gecontroleerde bedrijven zijn officieel Sjabbat-observant.

———————————————-

New York, 1974
14) De Sjabbat-campagne voor het aansteken van kaarsen
In 1974 lanceerde de Lubavitcher Rebbe, met een rechtschapen herinnering, een wereldwijde Shabbat Candles-campagne om Joodse vrouwen en meisjes aan te moedigen het licht van Shabbat in hun huis te brengen door de mitswa te vervullen van het aansteken van Shabbat-kaarsen op vrijdagavond, 18 minuten voor zonsondergang. In het bijzonder voerde de Rebbe campagne om de eeuwenoude gewoonte te herstellen (die teruggaat tot de matriarch Rebecca) dat ook jonge meisjes hun eigen kaars moesten aansteken. In een tijd van toenemende duisternis, verklaarde de Rebbe, moeten we reageren met een toename van het licht.

In de jaren daarna hebben de volgelingen en afgezanten van de Rebbe over de hele wereld miljoenen Sjabbat-kaarsverlichtingssets uitgedeeld en hebben ze talloze duizenden Joodse vrouwen en meisjes – en hun families – laten kennismaken met de schoonheid en heiligheid van Sjabbat.

———————————————-

De onmiddellijke toekomst, overal
15) De komende wereld
Shabbat, zeggen onze wijzen ons, is “een voorproefje van de komende wereld.” Zoals de zesdaagse werkweek culmineert in Sjabbat, zo zullen ook de zes millennia van ons werk en zwoegen om van de wereld een thuis voor G’d te maken, culmineren in het Messiaanse tijdperk – “de dag die geheel Sjabbat en rust is, voor eeuwig leven. . ” (Talmud, Berachot 57b; Nachmanides op Genesis 1; Grace After Meals)

“En op dat moment zal er geen honger of oorlog zijn, geen jaloezie of rivaliteit. Want goedheid zal er in overvloed zijn, en alle lekkernijen zijn beschikbaar als stof. De hele bezetting van de wereld zal alleen zijn om G’d te kennen.​​Want de aarde zal gevuld worden met de kennis van G’d, zoals de wateren de zee bedekken. ” (Mishneh Torah, wetten van Koningen 12: 5)

Moge het nu zijn.

———————————————-

VOETNOTEN
1.
De melachah van het aansteken van een vuur omvat ook het toevoegen van brandstof aan een vuur, of het stoken van sintels of kolen om de warmte te verhogen. Aldus verbiedt een rabbijnse verordening het achterlaten van voedsel op een open vuur, opdat men niet vergeet en, uit gewoonte, per ongeluk de Shabbat schendt door het vuur aan te steken (of de vlam hoger te zetten, enz.). Vandaar de blech – een metalen plaat die boven het vuur wordt geplaatst, waarop de cholent-pot (en al het andere voedsel dat men voor Sjabbat warm wil houden) wordt geplaatst. Het feit dat de vlam bedekt is, maakt hem minder toegankelijk en herinnert ons eraan dat het verboden is ermee te knoeien.

---

Shabbat’s dubbele natuur

Er zijn twee verslagen van de tien geboden, in Exodus 20 en in Deuteronomium 5. Een van de belangrijkste verschillen in de twee teksten is in het vierde gebod, de Sjabbat. De rabbijnen leerden dat beide teksten gelijktijdig werden uitgesproken, wat duidt op een fundamentele eenheid of complementaire aard.

auteur: Zalman Posner
datum: niet gemeld
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/391095/jewish/Shabbats-Dual-Nature.htm

In Exodus is de reden voor Shabbat het feit dat God de wereld in zes dagen schiep en op de zevende rustte. In Deuteronomium herdenkt Shabbat de Egyptische slavernij. In de eerste ‘zegende God de zevende dag en heiligde die’; in de tweede ‘beval God je om de Sjabbat-dag te maken’.

Shabbat is meer dan een ademspreuk. “De zevende dag is Shabbat, want G’d” Shabbat heeft sociale en spirituele implicaties, elementen die niet van elkaar gescheiden kunnen worden. Elke man heeft een rustdag nodig voor zijn welzijn, fysiek en emotioneel. De samenleving moet bepaalde rechten van mens en dier erkennen en alle sommigen uitstel van hun werk verzekeren. Zelfs (vooral?) In dit tijdperk van verlichting en technologie mogen we de tastbare voordelen van Sjabbat niet onderschatten, te boven komen van de knetterende spanningen van werk en zogenaamde recreatie. Velen van ons zijn in vrij letterlijke zin niet minder slaven dan die van de farao.

Shabbat is meer dan een ademspreuk. “De zevende dag is Sjabbat, voor G’d.” Alleen een sjabbat kan ons de rust geven die nodig is om ons streven opnieuw te beoordelen, om een ​​ander doel te zien dan de middelen ervoor, zodat we zullen werken en leven voor een waardevol doel. Sjabbat is het hoogtepunt van de week, niet alleen een voorbereiding op het werk van volgende week. Is er een betere dag voor rustige, ongehaaste aanbidding, voor studie of om gewoon in de Thora rond te snuffelen? Is er een betere manier om Joodsheid en menselijke warmte in onze huizen te brengen dan door middel van een traditionele Shabbat?

Er is heiligheid inherent aan Sjabbat, want “God heeft het geheiligd.” Maar de perfectie van Shabbat hangt van ons af, zo lijkt het, omdat ons “geboden was om de Shabbat te maken”.

---

Een dag weg van Broadway

De Shabbat heeft mijn eigen leven het scherpst ingekort als een van mijn toneelstukken in de repetitie of in de try-out is geweest.

De crisissfeer van een poging op Broadway is een legende van onze tijd, en een echte; Ik heb me onder minder druk gevoeld om op zee de strijd aan te gaan. Vrijdagmiddag, tijdens deze repetities, lijkt het onvermijdelijk dat het project op de rand van de ruïne dreigt te wankelen. Ik heb me soms schuldig gevoeld aan verraad door in zo’n wanhopige situatie vast te houden aan de Shabbat. Maar ja, de ervaring heeft me geleerd dat een theateronderneming dat bijna altijd is. Soms wankelt het tot ondergang, en soms wankelt het tot grote welvaart, maar wankelen is zijn normale gang, en kreten van angst zijn de normale toon van zijn stem.

auteur: Herman Wouk
datum: 2016
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/519459/jewish/A-Day-Away-from-Broadway.htm

Dus ik heb vrijdagmiddag met tegenzin afscheid genomen van mijn collega’s en ben zaterdagavond weer bij hen gekomen. Het stuk is in de tussentijd nooit ingestort. Als ik terugkom, zie ik het wankelen als voorheen, en de gekwelde kreten zijn net zo normaal als altijd wanhopig. Mijn toneelstukken hebben uiteindelijk zowel succes als mislukking opgeleverd, maar ik kan geen van beide resultaten eerlijk toeschrijven aan mijn observatie van de Sjabbat.

Het verlaten van het sombere theater, de bezaaid koffiekopjes, de verwarde scripts met littekens, de verwilderde acteurs, de knagende producer, de ratelende typemachine en de dichte tabaksrook is een verrassende verandering geweest, net als een korte terugkeer van de oorlogen.

Mijn vrouw en mijn jongens, wiens bestaan ​​ik bijna ben vergeten in de angstige ondersteuning van de wankelende ruïne, wachten op me, gekleed in vakantiekleding en zien er wonderbaarlijk aantrekkelijk uit. We hebben plaatsgenomen voor een heerlijk diner, aan een tafel versierd met bloemen en de oude Shabbat-symbolen: de brandende kaarsen, de gedraaide challahbroden, de gevulde vis en de zilveren beker van mijn grootvader vol met wijn. Ik heb mijn jongens gezegend met de oude zegeningen; we hebben de aangenaam gesyncopeerde Sjabbat-tafelliederen gezongen.

Het gesprek heeft weinig te maken met wankelende ruïnes. Mijn vrouw en ik hebben het gesprek van onze week ingehaald. De jongens, wetende dat Shabbat de gelegenheid is om vragen te stellen, hebben het hunne gesteld. We hebben het over het jodendom. Voor mij is het een toevluchtsoord in herstellende magie.

Sjabbat is grotendeels op dezelfde manier verlopen. De jongens zijn thuis in de synagoge en vinden het leuk. Ze houden nog meer van de verzekerde aanwezigheid van hun ouders. In de doordeweekse pers van scholing, huishoudelijke taken en werk – en vooral in het produceren van speeltijd – komt het vaak voor dat ze ons weinig zien. Op Sjabbat zijn we er altijd en dat weten ze. Ze weten ook dat ik niet werk en dat mijn vrouw op haar gemak is. Het is hun dag.

Het is ook mijn dag. De telefoon is stil. Ik kan denken, lezen, studeren, lopen of niets doen. Het is een oase van rust. Mijn producer zei op een zaterdagavond tegen mij: “Ik benijd je je religie, maar ik benijd je je Sjabbat.”

---

Shabbat: een eiland in de tijd

Kalmte. Bewustwording. Joodse identiteit. Familie . ​ ​
Sjabbat: het eiland van de tijd dat de week van de jood bepaalt. De rituelen, de praktijken, de do’s en de don’ts van de Joodse sabbat – en hoe je het allemaal zelf kunt ervaren.

Sjabbat (שַׁבָּת) (ook bekend als “Sjabbat” of de “sabbat”) is het middelpunt van het joodse leven, en is dat al sinds de kinderjaren van onze natie. Volgens de Talmoed is Shabbat gelijk aan alle andere geboden. Shabbat staat zo centraal in het Joodse leven dat de term shomer Shabbat (Shabbat-waarnemer) in het gewone spraakgebruik synoniem is met “religieuze Jood”.

Sjabbat is een rustdag en een feestdag die op vrijdag bij zonsondergang begint en de volgende avond na het vallen van de avond eindigt. Laten we eens kijken naar de geschiedenis, het belang en de vieringen van deze dag. Lees meer over Sjabbat!!

---

De aard van de sabbatsrust

Op de sabbat rust men uit van het doen en zelfs maar denken aan verboden arbeid. Zelfs met een stapel belangrijke papieren of rekeningen verspreid over het bureau en een inbox vol met berichten die moeten worden geadresseerd, moet je jezelf gewoon het gevoel geven dat al het werk is gedaan.1

De dag van de ziel
De sabbat is niet alleen een tijd van rust van de fysieke wereld, maar een dag om actief met hogere zaken bezig te zijn. Het is een dag om te genieten van tijd met familie en vrienden zonder alle wereldse afleidingen. Het is een tijd om na te denken over relaties met anderen, met G’d, en opnieuw toewijding aan een doelgericht leven te herstellen. Om deze reden zei Rabbi Dov Ber, de Maggid van Mezritch, dat het woord Shabbat gerelateerd is aan de Hebreeuwse wereld shov, om terug te keren, aangezien het een gelegenheid is om alle wereldse zorgen uit je hoofd te verwijderen en terug te keren en het zelf terug te eisen. . Elk gebied waar iemand de afgelopen week misschien van het pad is afgeweken, de sabbat is de tijd voor hergroepering. De Zohar, het baanbrekende werk van de joodse mystiek, verwijst naar Shabbat als yoma d’nishmasa, de dag van de ziel.2 Rabbi Dovber Schneuri, de Mitteler Rebbe van Lubavitch, legde uit dat een professor getuigde dat er zelfs in de polsslag van een jood op de sabbat, vanwege het grote plezier dat de ziel ervaart.3 Elke week op deze dag krijgt het joodse volk de gelegenheid om eventuele spirituele blokkades op te heffen die hun verbinding met het goddelijke belemmeren.4

auteur: Pinchas Taylor
datum: 2015
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/2849515/jewish/The-Nature-of-Sabbath-Rest.htm

“Werk” definiëren
Verschillende mensen hebben verschillende persoonlijke definities van wat de termen ‘rust’ en ‘werk’ voor hen betekenen. Aan de andere kant heeft de Torah zeer specifieke definities over wat de aard van de sabbatsrust van het werk moet zijn. Veel nieuwkomers in de joodse naleving raken aanvankelijk in de war wanneer ze de details van de werkbeperkingen op de sabbat leren kennen. Dingen die schijnbaar moeiteloze handelingen zijn, zoals het schrijven van een briefje of het aanzetten van een lamp, worden als sabbatverboden beschouwd. Deze kleine taken lijken nauwelijks werk. De betekenis van werk, in relatie tot de sabbat, moet worden verduidelijkt.

Met de viering van de sabbat wordt herdacht dat God de wereld in zes dagen schiep en op de zevende rustte. Het is duidelijk dat God geen pauze nodig heeft van al Zijn inspanning, dus wat is dan de aard van deze “rust” die Hij nam? Het antwoord is dat God rustte van het creëren. De afgelopen zes dagen oefende Hij Zijn creatieve vermogens en meesterschap over de wereld uit door verschillende entiteiten tot leven te brengen. Dit wordt beschreven aan het begin van de Torah, wanneer God elke dag zegt: “Laat er zijn” dit en dat. Op de zevende dag hield Hij daarmee op, Hij hield op met scheppen. In feite creëerde God, door niet meer te creëren, het concept van rust.5 Er is een andere energie aanwezig in de lucht op de sabbat dan tijdens de week. Het is om deze reden dat de joodse mystici de sabbat beschrijven als zijnde op een hoger bestaansniveau

Onze sabbat loopt parallel met het ontslag van God uit het creatieve proces. Het ‘werk’ waarnaar wordt verwezen, is creatief werk, of bepaalde arbeid die blijk geeft van rentmeesterschap over de hele wereld. De sabbatsrust is dus het opgeven van elke betrokkenheid bij dat soort taken. Iets als werk classificeren wordt niet beoordeeld aan de hand van de hoeveelheid zweet die van het voorhoofd druipt, het gaat erom of deze actie, zelfs op de kleinste manier, een creatieve verandering is of blijk geeft van menselijk meesterschap over de natuur. Door zich te onthouden van deze handelingen, zelfs in de kleinste manifestaties, wordt iemand een kanaal om de energie van harmonie en rust te ervaren die G’d gedurende deze dag beschikbaar heeft gemaakt.

De 39 algemene werken
De Torah schrijft dat toen het Joodse volk zich een weg baant door de woestijn, zij door God werden geïnstrueerd om de Tabernakel te bouwen. De tabernakel was een voorloper van de heilige tempel die later in het land Israël zou worden gebouwd. Het fungeerde als een plaats van gemeenschap met het goddelijke. Hoewel het een fysieke structuur was met fysieke grenzen, straalde het de aanwezigheid van G’d uit. Binnen haar muren was G ‑ delijkheid het meest voelbaar en het sterkst uitgedrukt.

De Torah gaat in detail uit over hoe de infrastructuur en gebruiksvoorwerpen van de Tabernakel gemaakt zouden moeten worden. Ondanks de grote heiligheid en noodzaak van de bouw van de Tabernakel, herhaalde God vlak voor de bouw aan het Joodse volk het belang van de sabbatdag. Ze kregen te horen dat ze zich op de sabbat moesten onthouden van zelfs maar de geringste poging om het te bouwen.

De Talmoed somt 39 algemene categorieën van arbeid op die bij de bouw van de Tabernakel zijn gebruikt.7 Dit zijn de archetypische arbeid waarvan op de sabbat moet worden afgezien. Alle manifestaties van deze 39 algemene inspanningen vormen de parameters voor wat aanvaardbaar en onaanvaardbaar is voor de huidige sabbat. Naast deze algemene arbeid zijn er rabbijnse ‘hekken’ om te voorkomen dat ze indirect deze arbeid veroorzaken, objecten verplaatsen die daarmee verband houden en geen beroep doen op de hulp van een niet-jood om ze uit te voeren. Deze waarborgen werden uitgevaardigd om de heiligheid van de dag te behouden. Elk van de 39 categorieën heeft subcategorieën van arbeid die dezelfde resultaten opleveren en daarom ook verboden zijn. De 39 werken die in de Misjna worden opgesomd, zijn als volgt: 8

01) Zaaien
02) Ploegen
03) Oogsten
04) Bindende schijven
05) Dorsen
06) Zuigen
07) Selecteren
08) Malen
09) Ziften
10) Kneden
11) Bakken
12) Scheren
13) Schoonmaak
14) Kammen
15) Verven
16) Draaien
17) De draden strekken
18) Het maken van twee mazen
19) Twee draden weven
20) Twee draden scheiden
21) Een knoop leggen
22) Een knoop losmaken
23) Naaien
24) Scheuren
25) Dieren vangen
26) Slachten
27) Villen
28) Zouten
29) Looien verbergen
30) Schrapen
31) Snijden
32) Schrijven
33) Wissen
34) Gebouw
35) Afbreken
36) Brand blussen
37) Vuur aanmaken
38) Iets de finishing touch geven
39) Dragen in een openbaar domein, of tussen privé- en openbare domeinen

Op basis van deze archetypen wordt het ook mogelijk om te beoordelen of een nieuwe uitvinding of technologie geschikt is voor de sabbat. Een voorbeeld hiervan is het aanzetten van een lichtschakelaar. Het is waar dat deze moderne gemakken niet bestonden in de tijd van de Talmoed, maar de onderliggende inspanningen die ze verrichten waren dat zeker. Het inschakelen van een elektrische lamp kan uit de bovengenoemde lijst in verschillende categorieën vallen. Bijvoorbeeld: een vuur aansteken – of het nu gaat om echte vonken die ontstaan ​​of het feit dat vuur en een elektrische gloeilamp beide licht en warmte creëren en dus delen, is verboden. Ook, hoewel het geen echte inspanning kost om een ​​lamp aan te zetten, creëer je wel een compleet circuit, een geheel nieuwe entiteit volgens sommigen. Deze korte uitleg geeft nauwelijks recht aan de uitspraak, maar laat zien hoe er tegenwoordig zeer duidelijke toepassingen zijn voor de sabbatwetten.

Bovendien moeten we deze ogenschijnlijk ondergeschikte taken ook zien in het grote plan van de sabbat. De sabbat gaat niet primair over lichamelijke rust. Het gaat over het binnengaan van een andere gemoedstoestand en staat van zijn die de weekdagen overstijgt. Doordeweeks veranderen we onze omgeving; op de sabbat genieten we er gewoon van. We wisselen tijdelijk de creatieve gemakken uit die de technologie ons heeft gegeven, en in plaats daarvan koesteren we ons in de zegeningen die God ons heeft gegeven. Zelfs de kleinste creatieve taken, zoals het aanzetten van een lichtschakelaar, verstoren deze eenheid en houden ons gebonden aan onze fysieke voorzieningen.

Er is een verband tussen onze moderne sabbatviering en het werk dat in de tabernakel wordt verricht. De Tabernakel, de plaats waar de Goddelijke aanwezigheid het duidelijkst werd geopenbaard, is een microkosmos voor de hele schepping.9 De wereld is onze Tabernakel. Wanneer een Jood doordeweeks aan zijn taken begint, is het de bedoeling dat hij de wereld om hem heen verheft, waardoor de fysieke wereld een kanaal wordt voor het spirituele. Gedurende de week bouwen we ons deel van de Tabernakel door invloed uit te oefenen op onze cirkel van invloed. Gezamenlijk transformeren we de wereld.

Wanneer iemand bouwt of creëert in de wereld om hem heen, verliest hij de focus op het bouwen of creëren van zichzelf als individu. Wanneer hij de externe creatieve kansen in de wacht zet, krijgt hij de mogelijkheid om naar binnen te kijken. In die zin stellen de 39 arbeidsbeperkingen van de sabbat hem ironisch genoeg in staat echte bevrijding te hebben. Ware vrijheid van eigenwaarde is spirituele groei die de verwezenlijking van iemands potentieel bevordert. Eric Fromm, een van de meest invloedrijke psychologen en geleerden in de westerse filosofie, schreef:
“De sabbat is een dag van wapenstilstand in de menselijke strijd met de wereld. Zelfs het verscheuren van een grasspriet wordt gezien als een breuk in deze harmonie, net als het aansteken van een lucifer … Op de sabbat leeft men alsof men niets heeft, geen ander doel nastreven dan zijn, dat wil zeggen, zijn essentiële krachten tot uitdrukking brengen: bidden, studeren, eten, drinken en zingen. De sabbat is een dag van vreugde omdat men op die dag volledig zichzelf is.
Dit is de reden waarom de Talmoed een sabbat de anticipatie van de Messiaanse tijd noemt, en de Messiaanse tijd de oneindige sabbat: de dag waarop eigendom en geld, evenals rouw en verdriet taboe zijn; een dag waarop de tijd wordt verslagen en puur zijn regels … ”10

VOETNOTEN:
1. Zie de Gur Aryeh naar Bamidbar 15:32
2. Zohar 2: 205a; Bnei Yissoschor, Shabbosos 5: 1
3. Zie Toras Chaim, Shmos תרלב, א.
4. Dit feit wordt gezinspeeld doordat het woord Shabbat verband houdt met het woord shavas, “ophouden of afbreken”. Zie Ma’amarei Hashabbosos 41: 1.
5. Zie Bereishis Rabbah 10:10.
6. De chassidische gedachte legt uit dat de goddelijke energie die de wereld op de sabbat ondersteunt, verhevener is dan de doordeweekse dag. Dit komt omdat het van Goddelijke gedachten komt in tegenstelling tot Goddelijke spraak, zoals de Torah beschrijft dat God zich onthield van het scheppen [door middel van spraak] op de sabbat. Vanwege deze meer verfijnde energie is het gemakkelijker om het goddelijke in de wereld op de sabbat waar te nemen, zie Sefer Hasichos 5751, vol. 2, pag. 551. Elders wordt de heiligheid van de sabbat vergeleken met het staan ​​in de binnenkamer van de koning, terwijl de doordeweekse dag buiten dit gebied staat, zie Likkutei Sichos vol. 33, pag. 143.
7. De analyse wordt meestal gevonden in traktaat Sjabbat.
8. Sjabbat 7: 2 (73a)
9. Zie Zohar 2: 162b.
10. Fromm, Eric (2013) To Have or To Be? Bloomsbury Academic, pag. 43-44. Origineel gepubliceerd in 1976. Het idee om dit citaat op te nemen is ontleend aan Nathan Cardozo Between Silence and Speech.

---

De biologische Shabbat-klok

Vraag: Ik vraag me af waarom het concept van zeven dagen zo belangrijk voorkomt in religie. Voor mij zijn de andere traditionele tijdschema’s logischer. Jaren, maanden, dagen en zelfs uren zijn gebaseerd op natuurlijke veranderingen, of het nu de seizoenen of de maanfasen zijn of de dagelijkse cyclus van de zon. Ik weet dat het idee van de sabbat te maken heeft met het scheppingsverhaal, maar hoe manifesteert een zevendaagse cyclus zich in de natuur? Of toch?

auteur: Arnie Gotfryd
datum: april 2011
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/1158613/jewish/The-Biological-Shabbat-Clock.htm

Antwoord: Je hebt helemaal gelijk: cycli van zeven dagen hebben niet veel te maken met de natuurlijke tijdmarkeringen om ons heen – de zon, de maan en de sterren. Maar in de biologie komen zevendaagse natuurlijke cycli veel voor.

Er zijn in feite honderden wetenschappelijke boeken en artikelen die specifiek verwijzen naar zevendaagse cycli in de natuur. Hoewel een hele reeks levensvormen goed gedefinieerde wekelijkse cycli hebben, is het meeste onderzoek medisch geweest. Wetenschappers hebben bonafide wekelijkse schommelingen in de menselijke bloeddruk, hartslag, bloedchemie, lichaamstemperatuur, nierfunctie, tandontwikkeling, urinechemie en -volume, stresshormonen, verschillende neurotransmitters en het immuunsysteem gedocumenteerd.

Wekelijkse ritmes lijken het gemakkelijkst te detecteren wanneer het lichaam onder druk staat, bijvoorbeeld wanneer het zichzelf verdedigt tegen een virus, bacterie of andere schadelijke indringer. Verkoudheidsverschijnselen (die in feite tekenen zijn dat het lichaam zich tegen het verkoudheidsvirus verdedigt) duren bijvoorbeeld ongeveer een week. Symptomen van waterpokken (hoge koorts en kleine rode vlekken) verschijnen meestal bijna precies twee weken na blootstelling aan de ziekte.

Artsen hebben lang opgemerkt dat de respons op een malaria-infectie en een longontstekingcrisis na zeven dagen piekte. Orgaantransplantaties worden geconfronteerd met vergelijkbare crises als het immuunsysteem van het lichaam het vreemde orgaan aanvalt.

Wanneer een menselijke patiënt een niertransplantatie krijgt, is er een ritme van ongeveer zeven dagen, een voorspelbare stijging en daling van de kans dat het immuunsysteem van het lichaam de nieuwe nier zal afstoten. Een belangrijke piek van afstoting treedt zeven dagen na de operatie op, en wanneer een serum wordt gegeven om de immuunreactie te onderdrukken, treedt een reeks pieken op, met een toenemend risico op afstoting, na één week, twee weken, drie weken en vier weken.

Je kunt je afvragen of al deze bioritmen gewoon marcheren op het ritme van een culturele zaak – d.w.z. het feit dat mensen de tijd bijhouden volgens wekelijkse schema’s, maar dit is blijkbaar niet het geval.

Eén bewijs komt van het onderzoek van de beroemde chronobioloog Franz Halberg, die meer dan 100 dagen mensen bestudeerde die zonder tijdmarkeringen in een grot waren geïsoleerd, en ontdekte dat hun zevendaagse cycli hoe dan ook intact bleven. Dit is vooral intrigerend omdat bekend is dat het gemiddelde circadiane of dagelijkse ritme voor zulke mensen gemiddeld ongeveer 25 uur is.

(Tussen haakjes, heb je je ooit afgevraagd waarom je ’s ochtends constant met je wekker vecht? Het kan iets te maken hebben met het feit dat je lichaam op zoek is naar een dag van 25 uur! Dit kan ook een van de grote mysteries van het leven verklaren) – vergelijkbaar in omvang met de Bermudadriehoek en het ontbrekende-sok-in-de-was-fenomeen – namelijk, hoe komt het dat we op vrijdag altijd een uur missen om op tijd klaar te zijn voor Sjabbat, maar zodra de Sjabbat binnenkomt, we zijn zo perfect afgestemd op die heilige rustdag? Misschien komt het doordat onze dagelijkse biologische klok altijd te laat loopt terwijl ons wekelijkse bioritme altijd op tijd is!)

Interessant is dat niet alleen mensen wekenlang bedraad zijn. Van muizen, insecten, algen en zelfs bonenzaden is bekend dat ze allemaal zevendaagse cycli van bioactiviteit hebben, zelfs onder constante omgevingsomstandigheden.

Natuurlijk houden we de Shabbat niet omdat we er biologisch op zijn afgestemd, maar het is fijn om te weten dat Degene die de wereld in zes dagen schiep en daarna rustte op de zevende, ons de Shabbat niet alleen gaf als een herdenking van Zijn werk. , maar als een perfect getimede rustperiode van de onze.

De andere gebeurtenis die Shabbat herdenkt is de uittocht uit Egypte, een verhaal van wonderbaarlijke verlossing, de integratie van onbeperkte G-delijkheid in een zeer beperkte wereld. Het houden van Sjabbat geeft ons elke week dat kleine beetje smaak van oneindigheid, tijd voorbij tijd.

In grotere zin is de wereld gebouwd op een zevenvoudig tijdsbestek van millennia. Het zevende millennium, de Shabbat van de schepping, is de ultieme verlossing door Moshiach, waarvan het licht nu al schijnt. Het probleem is om je voor te bereiden. Ons “dagelijkse ritme” loopt te laat – we zijn van nature geneigd om onze voeten in ballingschap te slepen, op zoek naar dat extra uur, in het gevoel dat er nog genoeg tijd is om ons voor te bereiden. De Lubavitcher Rebbe sloeg alarm en maakte ons wakker met het feit dat Moshiach nu komt, niet later.

En zodra die Grote Sjabbat binnenkomt en alle levende wezens hun “zevendaagse” cycli daarmee synchroniseren, zal de hele wereld zien dat er niets natuurlijker is dan altijd met wonderen te leven. Is dat tenslotte niet het ritme waarvoor we in het begin gemaakt waren?

---

---

auteur:
datum:
website: https://www.chabad.org/library/article_cdo/aid/519429/jewish/The-Fourth-Commandment.htm

---

auteur:
datum:
website: https://www.jodendom-online.nl/articles.php?view=article&id=121&subpage=5

---

auteur:
datum:
website: Geschiedenis van de Sjabbat

---

auteur:
datum:
website: De betekenis van de Sjabbat

---

auteur:
datum:
website: De reden waarom de Sjabbat niet op de zondag valt

---

auteur:
datum:
website: Sjabbat: de meest begeerde dag onder de dagen

---

auteur:
datum:
website:Verband 3+4 en de Sjabbat

---

auteur:
datum:
website: Sjabbat in praktijk

---

auteur:
datum:
website: De Zajin: Sjabbat: de kroon van de Schepping