Het leven in de baarmoeder verstoord

Een artikelenreeks over prenatale (voor de geboorte) en perinatale (rondom de geboorte) ervaringen en hun invloed op je leven nu
Er zijn mensen die het gevoel hebben dat ze al hun hele leven “zoeken”. Naar rust. Naar bestaansrecht. Naar verbinding. Soms zelfs zonder te weten wat er ontbreekt. Misschien ben jij zo iemand. Of herken je het bij mensen om je heen.

In mijn werk als coach kom ik vaak mensen tegen die worstelen met een gevoel dat ze moeilijk onder woorden kunnen brengen. Ze voelen zich ongezien. Alsof ze er eigenlijk niet echt mogen zijn. Ze dragen een diepe kwetsbaarheid of een verstrakking in hun lichaam waar geen duidelijk verhaal aan voorafgaat. En soms zeggen ze: “Het lijkt alsof het ik alleen maar ervaring heb.” En dat zou zomaar kunnen kloppen.

Ervaring vóór taal

Er is een tijd in ons leven waarin we nog geen woorden hebben. Geen taal, geen beelden, geen herinneringen zoals we die later kennen. Maar er is wél ervaring.
Er is gevoel. Zintuiglijke indruk. Huid-op-huid. Klank. Afstemming of juist afwezigheid. Een basisbesef van veiligheid — of juist dreiging.
Die tijd begint bij het allereerste begin: het moment van conceptie. En het loopt door, via de maanden in de baarmoeder, tot aan de geboorte zelf — onze eerste grote overgang.

De wijsheid van het lichaam

Volgens therapeuten en onderzoekers zoals William Emerson, Anke Hornbüssel, Stanislav Grof, David Chamberlain en Anna Verwaal, laat deze vroege periode sporen na in het lichaam van de baby en het zenuwstelsel van de baby. Ook als we er geen bewuste herinnering aan hebben, leeft deze laag voort in hoe we hechten, reageren, onszelf ervaren — en in de verhalen die we onszelf vertellen over wie we zijn.

Deze pioniers hebben zich verdiept in de psychologische impact van het allereerste begin van het leven.
William Emerson is een grondlegger van de pre- en perinatale traumatherapie en stelt dat de ervaringen van conceptie tot geboorte diep ingrijpen in onze emotionele en fysieke blauwdruk. Hij introduceerde onder meer het concept van implantatietrauma en toonde aan dat het lichaam ervaringen opslaat die vóór het geheugen liggen.
Anke Hornbüssel, psychotherapeut en lichaamswerker, benadrukt hoe het celgeheugen van de mens vanaf conceptie meedraagt wat er gevoeld, maar niet begrepen kon worden. Ze ziet hoe deze vroege indrukken zich later herhalen in gedrag, relaties en identiteitsbeleving.
Stanislav Grof, psychiater en grondlegger van de transpersoonlijke psychologie, ontdekte in diepe bewustzijnsstaten (zoals ademwerk en psychedelische therapie) wat hij de perinatale matrices noemde: universele stadia van de geboorte die psychische patronen bepalen.
David Chamberlain, psycholoog en pionier op het gebied van prenataal bewustzijn, verzamelde jarenlang bewijs dat baby’s in de baarmoeder bewust, lerend en voelend zijn — en dat hun ervaringen blijvende impact hebben. Tot slot brengt
Anna Verwaal, voormalig verloskundige en educator, deze inzichten in de praktijk door te laten zien hoe de omstandigheden rondom conceptie, zwangerschap en geboorte de basis vormen voor hoe mensen zich verbinden, hechten en hun plek in de wereld ervaren.

Samen vormen zij een rijk fundament dat het vroege leven niet beschouwt als een blanco begin, maar als een diepe bron van ervaring die — gezien en erkend — een ingang kan zijn voor heling en zelfbegrip.

In deze reeks wil ik jou meenemen in die wereld. Niet om diagnoses te stellen. Niet als expert. Maar om ruimte te geven aan wat misschien gevoeld is, maar nooit erkend. Om taal te geven aan dat wat pre-verbaal is. En vooral: om nieuwsgierig te worden naar wat je lichaam misschien al weet, maar waar je hoofd nog nooit bij stil heeft gestaan.

Voor wie is dit bedoeld?

Voor iedereen die voelt: er is iets in mij dat ik moeilijk kan verklaren, maar het klopt niet helemaal…
Voor mensen die zichzelf beter willen begrijpen — niet alleen via het hoofd, maar via het hart en het lijf.
En voor professionals, ouders, coaches of therapeuten die deze lagen willen leren herkennen in anderen.

Waar gaan we het over hebben?

In de komende artikelen verkennen we samen:

Hoe het moment van conceptie al een diepe indruk achterlaat
Wat een kind in de baarmoeder ervaart, bewust en onbewust
Hoe medische ingrepen, angst of afwijzing in de zwangerschap invloed hebben
Waarom de geboorte zelf een imprint vormt in lichaam en geest
Hoe deze ervaringen zich later kunnen uiten in gedrag, relaties, stress of lichamelijke klachten
En vooral: hoe we daar zacht en zonder oordeel mee kunnen werken

1: Geforceerd leven – Als conceptie technisch tot stand komt (IVF, ICSI)

Wat gebeurt er als het leven niet spontaan mag ontstaan, maar wordt afgedwongen?

IVF als medische oplossing, maar met psychologische gevolgen
Het kind als project of oplossing voor een verlangen
Energetische imprint van bevruchting buiten het lichaam
Laboratorium-omgeving: koud, technisch, controlegericht
Selectie, afwijzing, verlies van andere embryo’s
Impact van hormonale medicatie op het veld van conceptie
Thema’s van ‘moeten slagen’, perfectie, prestatie
Moeite met ontspannen zijn, met ontvangen in plaats van ‘moeten doen’
Hoe herken je pre- en perinataal IVF-trauma in je praktijk?
Ouderlijke teleurstelling of stress als imprint in de zwangerschap

Thema: bestaansrecht, controle vs. overgave, afgedwongen zijn, leven als opgave

2: De Baarmoederwond – Miskraam of abortus en het stille geheugen van de baarmoeder

Wat gebeurt er als een zwangerschap eindigt, maar de ervaring blijft voortleven in het lichaam?

Baarmoeder als gevoelig geheugen van leven én verlies
Miskraam of abortus als energetische imprint in het bekkengebied
Geen zichtbaar verlies, maar wél een lichamelijke of emotionele wond
De ‘wond van de moeder’ én de ‘wond van de baarmoeder’
Psychologische nasleep: leegte, schuldgevoel, rouw zonder taal
Hormonale verstoringen na plotseling zwangerschapsverlies
Creatieve blokkades, bekkenpijn of moeite met hechten
Hoe herken je een baarmoederwond in je praktijk?
Systemisch werk: het ongeboren kind een plek geven
Heling via rituelen, aanraking, lichaamswerk, opstellingen

Thema: bestaansschuld, verloren verbinding, heling van binnenuit

3: De eerste vonk – Wat gebeurt er bij conceptie?

De ziel of het bewustzijn bij het ontstaan
Conceptie als energetisch én lichamelijk moment (Emerson, Verwaal, Grof)
Welkom zijn vs. ongewenstheid
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Ouderlijke intentie, spanningen of afwezigheid
Celgeheugen en prenatale imprint

Thema: bestaansrecht, “mag ik er zijn?”, innerlijke toestemming

4: Een stille omgeving – De eerste dagen, implantatie en hechting aan het leven

Wat gebeurt er tussen conceptie en innesteling?
Afwijzing, fysieke verstoring, implantatietrauma (Emerson)
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Onbewuste stress of conflict bij de moeder
Biologische én psychische bevestiging van het leven

Thema: vertrouwen in het leven, angst zonder oorzaak, “ben ik verbonden?”

5: Niet welkom zijn – Ongewenstheid, negering en afwijzing

Wat gebeurt er als de moeder het kind niet wil of negeert?
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Psychologische afweer: “ik besta niet écht”
Gevolgen voor hechting, zelfbeeld, sociale angst
Mogelijke innerlijke conclusies: “ik ben teveel”, “ik ben fout”, “ik moet mezelf bewijzen”

Thema: onzichtbaarheid, aanpassing, bestaansschuld

6A: Ongewenst zwanger en moeten trouwen (vanuit de moeder)
6B: Ongewenst zwanger en verborgen worden in schaamte (vanuit het kind)

Wat gebeurt er als een zwangerschap niet gewenst is, maar toch moet doorgaan onder druk van buitenaf?
Wanneer zwangerschap gepaard gaat met angst, schaamte en sociale dwang, ontstaat een energetisch veld van geheimhouding en overleving. In tijden waarin ongehuwd zwanger zijn als ‘fout’ of ‘onzedelijk’ werd gezien (en dat is op veel plekken nog steeds zo), werd de zwangerschap niet alleen verborgen, maar werd het kind ook vaak onbewust gelinkt aan schuld, zonde en dwang. Wat betekent het voor een kind om ontvangen te worden in zo’n veld? En hoe leeft die energetische imprint voort in lichaam, psyche en levensverhaal?

De schrik van een ongewenste zwangerschap: paniek, ontkenning, dissociatie
Gevangen tussen persoonlijke afwijzing en maatschappelijke druk
Moeten trouwen als oplossing voor ‘de schande’
De zwangerschap als geheim, het kind als last of verplichting
Schaamte als energetisch veld rond de conceptie en het ontstaan
Geen welkom, maar een zwijgplicht – onzichtbaar zijn vanaf het begin
Systemische druk: wat ‘moet’ van familie, kerk, cultuur?
Hoe het kind de afwijzing, angst en het moeten voelt
Psychologische imprint: bestaansschuld, “ik ben de reden van problemen”, “ik moet het goedmaken”
Gevolgen voor zelfbeeld, bindingsangst en loyaliteitsconflicten
Hoe herken je dit thema in je praktijk?
Werken met verborgen of collectieve schaamte en systemische geheimen
Heling via erkenning, waarheid spreken, ruimte geven aan het verleden
Rituelen rond ont-schaaming, zichtbaarheid, en herstel van bestaansrecht

Thema: schaamte, geheimhouding, bestaansschuld, systemische dwang, zichtbaar mogen zijn

7: Het Verlies – Leven met een verdwenen tweelingbroer of -zus

Wat gebeurt er als je als tweeling begint, maar alleen verder moet?

De alleengeboren tweeling (AGT/NGT): veelvoorkomend, zelden herkend
Energetische band tussen embryo’s vóór de dood
Onzichtbaar verlies: geen rouw, wel leegte
Leven met gemis, onrust of onverklaarbare eenzaamheid
Schuldgevoel: “Jij ging dood door mij”
Levenslange zoektocht naar de ander (of naar heelheid)
Identiteitsverwarring: wie ben ik zonder jou?
Hoe herken je dit in je praktijk?
Begeleiden van onzichtbaar rouw- en schuldproces

Thema: bestaansschuld, levenshonger, innerlijke leegte, zoeken naar verbinding

8: De baarmoeder als wereld – Ervaringen tijdens de zwangerschap

De moeder als voelbare omgeving
Stress, ziekte, NIPT, ingrepen, afwijzing of vreugde
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Resonantie met angst, verdriet, eenzaamheid
Foetale waarneming: geluid, ritme, stresshormonen
Chamberlain: “De foetus is zich bewust”

Thema: veiligheid, bescherming, gevoeligheid, “hoe voelde de wereld?”

9: De geboorte als eerste overgang – De kracht van een natuurlijke geboorte

De geboorte als autonome reis van het kind naar de wereld
Een proces van ritme, adem, stuwing en innerlijk initiatief
De baby leidt: voelt, beweegt, zoekt de weg naar buiten
Wat als de baby in eigen tempo mag komen, zonder inmenging?
Hoe herkent de begeleider een gezonde geboorte-ervaring?
Beweging vanuit binnenuit, regulatie via adem, nabijheid moeder
Zelf naar de borst bewegen, de moeder aankijken, welkom geheten worden
Het belang van uitkloppen van de placenta, huid-op-huidcontact, eerste voeding
Anna Verwaal: “De geboorte is een blauwdruk voor overgangen”

Thema: autonomie, welkom zijn, innerlijk vertrouwen, “ik kan het zelf”

10: De geboorte als eerste crisis – Overgang, overleven en imprint

De geboorte als eerste levensbedreigende ervaring
Wanneer de overgang te snel, te zwaar of van buitenaf gestuurd is
Medische ingrepen: inleiden, vacuümpomp, verlostang, zuurstof, navelstreng om de nek
Wat gebeurt er als het ritme niet van het kind komt?
Hoe beleeft een baby het als het getrokken wordt, stikt, gescheiden raakt?
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Overlevingsreacties, dissociatie, diepe angst bij overgang, paniek bij stress
De imprint van: “Ik werd niet gehoord”, “Ik moest gered worden”, “Ik was te veel”

Thema: controleverlies, verlating, angst voor verandering, bestaansschuld

11: Herinneren zonder herinnering – Het lichaam weet het nog

Preverbale imprint in het lichaam (Van der Kolk, Emerson)
Trauma zonder verhaal: hoe oude gevoelens zich nu uiten
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Lichaam als ingang voor bewustwording en heling
Wat het lijf vertelt dat de geest niet meer weet

Thema: lichamelijke signalen, dissociatie, vroeg trauma herkennen

12: Zacht werken met het vroege begin – Heling, erkenning en belichaming

Hoe je werkt met ervaringen zonder woorden
Hoe herken je pre- en perinataal trauma in je praktijk?
Werken via lichaam, resonantie, beelden, opstellingen
Wat helpt bij herverbinden met je oorsprong
Niet ‘oplossen’ maar ontmoeten en omarmen
Perspectief op herstel: vanuit het nu terug naar het begin

Thema: herstel van verbinding, hergeboorte, compassie voor jezelf

13: Het helen van de womb – Het energetisch krachtcentrum van het lichaam

Wat gebeurt er als trauma, verlies of generatiepijn zich nestelen in de baarmoeder?

De baarmoeder als energetisch centrum van creatiekracht en intuïtie
Opslag van (onbewuste) trauma’s: persoonlijk, collectief, intergenerationeel
Celgeheugen van misbruik, onderdrukking, onvervulde verlangens
Klachten als endometriose, fibromen, bekkenpijn als fysieke expressie
Emotionele gevolgen: moeite met ontvangen, seksualiteit, creativiteit
Energetische stagnatie rond het tweede chakra en de levensstroom
Helingswegen: baarmoedermassage, rituelen, lichaamswerk, visualisatie
Systemische en voorouderlijke erkenning als sleutel tot bevrijding
Hoe herken je een “womb wound” in je praktijk?

Thema: creatiekracht, levenskracht, energetisch herstel, vrouwenwijsheid