Van Gebrek naar Heelheid
Van Gebrek naar Heelheid: Het Innerlijke Kind en de Weg naar Volwassen Zelfzorg
Als kind ontvangen we – idealiter – twee fundamentele boodschappen van onze ouders: van de moeder het warme “Welkom! Je mag er zijn!” en van de vader het bemoedigende “Ga! Je kunt het!”. Deze boodschappen vormen de psychologische bedding waarin een kind kan wortelen én groeien. Maar in de werkelijkheid van alledag zijn ouders vaak zelf gewond. Ze dragen onverwerkte pijn, trauma’s en tekorten uit hun eigen jeugd met zich mee. Daardoor kunnen ze deze boodschappen slechts onvolledig doorgeven – niet uit onwil, maar uit menselijkheid.
Het Kind Komt Altijd Tekort
Een kind ontvangt alles wat zijn ouders te geven hebben – maar dat is nooit alles wat het nodig heeft. Dit fundamentele tekort vormt een innerlijke wond die niet vanzelf heelt. Integendeel: het kind groeit op en blijft, vaak tot ver in de volwassenheid, op zoek naar die ontbrekende erkenning, bevestiging en liefde. Het probeert dit te krijgen van partners, vrienden, werkgevers – soms zelfs van eigen kinderen. Maar deze zoektocht blijft vruchteloos zolang die leegte niet van binnenuit wordt erkend en verzorgd.
Psychiater Gabor Maté spreekt in dit verband over developmental trauma – een vorm van trauma die niet voortkomt uit schokkende gebeurtenissen, maar uit het ontbreken van emotionele afstemming, veiligheid en bezielde aanwezigheid. Deze gemiservaringen worden onbewust opgeslagen in ons zenuwstelsel en bepalen later onze reacties op afwijzing, verlies en verbondenheid.
De Splitsing van het Zelf
De Duitse psychotherapeut Franz Ruppert heeft uitgebreid geschreven over de innerlijke splitsing die optreedt als gevolg van vroege trauma’s. Volgens zijn Identiteitsgerichte Psychotraumatheorie (IoPT) raakt het gezonde Zelf verdeeld in een overlevingsdeel, een traumadeel en een gezond deel. Het overlevingsdeel neemt vaak de regie over: het wil ‘scoren’, ‘controleren’, ‘presteren’ of ‘pleasen’ – alles om het contact met de pijn van het innerlijke kind te vermijden.
Dat overlevingsdeel is echter vaak dominant aanwezig, en veel mensen verwarren het met hun ware volwassen zelf. Ze proberen hun leven te leiden vanuit deze overlevingsstrategieën en blijven ondertussen hopen dat iemand buiten hen de wond zal helen. Maar heling van binnenuit is de enige duurzame weg.
De Innerlijke Volwassene: De Sleutel tot Integratie
Pas vanaf het 23e levensjaar – wanneer de prefrontale cortex, het rationeel-emotionele regelcentrum van het brein, volledig ontwikkeld is – ontstaat het potentieel om bewust de regie te nemen over het innerlijke leven. De uitdaging is dan om een bewuste ‘shift’ te maken: van identificatie met het innerlijke kind of overlevingsdeel, naar belichaming van de innerlijke volwassene.
Carl Jung sprak over het belang van individuatie – het proces waarbij de mens zich losmaakt van onbewuste identificaties met ouderfiguren en collectieve patronen, om zo een eigen, geïntegreerd Zelf te worden. Dit proces vraagt radicale eerlijkheid, zelfreflectie en bovenal: het leren luisteren naar het kind in jezelf. Niet om het zijn zin te geven, maar om het eindelijk te zien, te begrijpen, en te troosten – niet vanuit afhankelijkheid, maar vanuit volwassen aanwezigheid.
De Praktijk: Luisteren, Zien, Troosten
Dit innerlijke werk vraagt om een bewustzijnsoefening: ga zitten met dat innerlijke kind. Stel je voor dat het tegenover je zit – in de vorm van je vijfjarige zelf. Wat zegt het? Wat voelt het? Wat heeft het nodig? En kun jij – als volwassene – erbij blijven, zonder te vluchten in afleiding, veroordeling of zelfkritiek?
Het antwoord ligt niet in het verleden veranderen, maar in het heden helen. Door in het nu te kiezen voor verbinding met jezelf, schep je een bedding waarin het kind in jou alsnog mag landen. Dan pas kunnen de boodschappen “Welkom!” en “Je kunt het!” van binnenuit gaan klinken – als een echo van je volwassen aanwezigheid, die zowel de kwetsbaarheid als de kracht draagt.
Bronnen en inspiraties:
* Carl Jung –Het onbekende zelf”. en “Herinneringen, dromen, gedachten”
* Gabor Maté – “Wanneer je lichaam nee zegt” en “De mythe van normaal”.
* Franz Ruppert – “Wie ben ik in een getraumatiseerde samenleving?”.
* Alice Miller – Het drama van het begaafde kind
Lees ook:
* waarom-ontvangen-niet-lukt/
* van-gebrek-naar-heelheid/
* gebonden-loyaliteit-aan-ouders/
