De Gever van Gaven en Gezag: Een innerlijk conflict – 2
Ergens moet het wringen. Wanneer een mens gelooft dat zijn gaven van God komen, en tegelijk leert dat gehoorzaamheid aan leidinggevenden de hoogste deugd is, ontstaat een innerlijke spanning die niet zomaar verdwijnt. Zeker binnen meer orthodoxe kringen, waar gezag hoog gewaardeerd wordt, kan de roeping om je gaven te gebruiken al snel botsen met het verlangen om gehoorzaam te zijn aan wie boven je gesteld zijn.
In deze twee artikelen wordt onderzocht wat er gebeurt wanneer die twee lijnen — die van het ontvangen van gaven, en die van het gehoorzamen aan gezag — elkaar lijken te kruisen. Is het werkelijk zo dat gehoorzaamheid boven roeping gaat? Of is ware gehoorzaamheid misschien juist gelegen in het trouw zijn aan wat je gegeven is?
Met bijbelse voorbeelden, innerlijke overwegingen en theologische ondertoon wordt het spanningsveld niet gladgestreken, maar juist serieus genomen — als ruimte voor eerlijk onderzoek en geestelijke volwassenheid.
deel 1: de-gever-van-gaven-en-gezag-1/ Gehoorzaamheid die opstaat
– In het eerste artikel staat de basisvraag centraal: hoe verhouden gaven en gehoorzaamheid zich tot elkaar? Het verkent het innerlijke conflict dat ontstaat wanneer gehoorzaamheid als onderwerping wordt beleefd, en gaven als iets wat je eigenlijk zou moeten verbergen. Wat vraagt God werkelijk? En is het mogelijk dat gehoorzaamheid juist vraagt om tevoorschijn te komen — in plaats van jezelf te verbergen?
deel 2: de-gever-van-gaven-en-gezag-2/ Geroepen tot vruchtbaarheid
– Het tweede artikel verdiept de thematiek verder aan de hand van bijbelse voorbeelden. Het laat zien dat God niet alleen spreekt over ongehoorzaamheid als overtreding, maar ook als het verwaarlozen van roeping en gaven. Aan de hand van drie fundamentele menselijke drijfveren — hebzucht, eerzucht en lust — en hun gezonde tegenhangers — authenticiteit, zelfwaardering en zelfzorg — wordt zichtbaar hoe gehoorzaamheid en verantwoordelijkheid samen kunnen gaan, in plaats van elkaar tegen te spreken.
Geroepen tot vruchtbaarheid
In het verhaal van de mensheid en haar relatie met God komt steeds weer hetzelfde thema naar voren: het spanningsveld tussen gehoorzaamheid aan God en het trouw gebruiken van de gaven die Hij geeft. Dit speelt zich af op twee niveaus:
=> Het niveau van expliciete gehoorzaamheid aan Gods geboden
=> Het niveau van het trouw volgen van je roeping en het ontwikkelen van je gaven
Wanneer mensen falen in gehoorzaamheid, spreekt de Schrift vaak over straf. Wanneer ze echter hun roeping niet volgen, wordt vooral het gemis van zegen en vruchtbaarheid benadrukt. Beide zijn ernstig, maar verschillen in aard en uitwerking. We kunnen dit bekijken door de bril van drie menselijke drijfveren: hebzucht, eerzucht en lust — en hun gezonde tegenhangers: authenticiteit, waardering van jezelf en gezonde grenzen.
Straf voor ongehoorzaamheid
In veel Bijbelverhalen wordt ongehoorzaamheid gekoppeld aan het niet luisteren naar Gods duidelijke opdrachten — vaak omdat hebzucht, eerzucht of lust het hart overnemen:
* Hebzucht:
De Israeliet Achan kon niet weerstaan aan de buit van Jericho (Jozua 7). Zijn begeerte naar meer dan toegestaan leidde tot verlies en straf voor hemzelf en het volk. Hier zien we hoe onverzadigbare begeerte rechtstreeks tegen Gods bevel ingaat, met een concreet oordeel.
* Eerzucht:
Koning Saul werd verworpen omdat hij Gods geboden naast zich neerlegde en zijn eigen eer zocht (1 Samuël 15). Hij wilde zichzelf profileren als koning, maar weigerde volledig te gehoorzamen. Zijn eerzucht ging ten koste van trouw aan God, met verbanning tot gevolg.
* Lust:
De zondeval van Adam en Eva laat zien hoe het verlangen naar onmiddellijke bevrediging (de vrucht eten) het eerste ongehoorzame verzet tegen God was (Genesis 3). De gevolgen waren desastreus voor de mensheid. Hier wordt lust als onbeheersbaar verlangen verbonden aan het negeren van Gods grenzen.
In deze verhalen is de straf vaak direct en zichtbaar: verbanning, dood, verlies van leiding of bescherming. God spreekt streng omdat Zijn heilige wil wordt overtreden, en de relatie wordt beschadigd.
Onvervulde roeping en gemiste gaven
Er is zelden sprake van directe “straf” door God zoals bij ongehoorzaamheid, maar wel van gemiste zegen, groei en vrucht — en soms geestelijke of relationele gevolgen. Het gaat over het verdriet en de innerlijke schade die ontstaat als mensen niet trouw zijn aan hun roeping en hun gaven niet ontwikkelen. Dit hangt samen met diepe innerlijke kwesties:
* Authenticiteit:
Mensen die niet durven zijn wie ze zijn, verbergen hun gaven uit angst of onzekerheid. Jona vluchtte bijvoorbeeld weg van zijn roeping om Ninevé te waarschuwen (Jona 1). Hoewel God hem genadig herstelt, zien we het verdriet van niet authentiek zijn. Het gevolg is een vertraging van Gods plan en persoonlijke worsteling.
* Waardering van jezelf:
Wie zijn eigen waarde niet kent, zoekt erkenning buiten zichzelf of blijft passief. De knecht die zijn talent begraaft (Mattheüs 25:14-30) illustreert dit: hij durft niet te investeren wat hem gegeven is uit angst en gebrek aan zelfvertrouwen. Geen straf, maar wel gemiste kansen en teleurstelling.
* Gezonde grenzen en zelfzorg:
Wie geen evenwicht vindt tussen verlangen en noodzaak raakt uitgeput of afgeleid. Elia bijvoorbeeld, die na zijn grote overwinning uitbrandt en vlucht (1 Koningen 19), illustreert dat zelfs grote leiders kwetsbaar zijn als ze hun grenzen niet bewaken. God herstelt hem, maar het toont de kostbaarheid van zelfzorg.
Deze innerlijke tekortkomingen leiden niet tot directe straf, maar tot gemiste vervulling, verloren vruchtbaarheid en persoonlijke pijn. Het is een zachte maar krachtige waarschuwing: ontrouw aan jezelf en je roeping belemmert Gods werk.
De balans tussen gaven en gehoorzaamheid: verantwoordelijkheid als brug
Dit alles wijst op een diepgaande waarheid: echte gehoorzaamheid aan God gaat hand in hand met trouw zijn aan jezelf — je gaven, je roeping, je grenzen.
* Wie niet authentiek is, wordt slaafs en bang om zichzelf te tonen.
* Wie zichzelf niet waardeert, zoekt een slaafse erkenning bij anderen of trekt zich terug.
* Wie geen grenzen stelt, raakt verstrikt in verlangens en raakt afgezonderd van zijn taak.
God vraagt geen lijdelijke gehoorzaamheid, maar een gehoorzaamheid die groeit uit verantwoordelijkheid voor het leven dat Hij gaf, voor de gaven die Hij schonk, en voor de opdracht die Hij toevertrouwde.
“Wie Mijn woorden hoort en ze doet, die is als een wijze man die zijn huis bouwde op de rots.” (Mattheüs 7:24)
“Ieder ontvangt een gave om die te gebruiken ten dienste van anderen, als goede rentmeesters van Gods verschillende genade.” (1 Petrus 4:10)
Gehoorzaamheid en gaven zijn geen tegenpolen, maar twee zijden van dezelfde medaille. Wanneer ze in harmonie zijn, ontstaat vrijheid en vruchtbaarheid. Wordt gehoorzaamheid slaafs, dan ontstaat stagnatie en ontkenning van de eigen roeping.
Reflectie
Het thema nodigt uit tot een stille vraag: Waar herken ik in mijn eigen leven hebzucht, eerzucht of lust die mij beletten mijn roeping te leven? En wat vraagt God van mij om meer authentiek, waarderend en zorgzaam voor mezelf te worden?
Deze balans is geen gemakkelijk pad, maar wel het pad dat leidt tot ware vrijheid — niet in het negeren van gezag, maar in het innerlijk gedragen volgen van de Gever van gaven en gezag.
Tot slot
Misschien ligt het geheim van geestelijke volwassenheid in het durven samenbrengen van twee bewegingen: luisteren naar wat groter is, en trouw zijn aan wat innerlijk leeft. Wanneer iemand zichzelf daarin serieus neemt — niet vanuit zelfverheffing, maar als goede rentmeester — wordt roeping geen last, maar vreugde. En gehoorzaamheid geen keurslijf, maar richting. Wie leeft vanuit authenticiteit, zelfwaardering en zorg, groeit niet weg van God, maar naar Hem toe. Dan komt niet alleen het gehoorzame hart tot rust — maar ook de aarde tot bloei.
CASUSSEN
Mark (29), softwareontwikkelaar
Mark heeft een bijzonder talent voor het ontwerpen van gebruiksvriendelijke apps. Toch durft hij vaak zijn ideeën niet te delen in teamvergaderingen uit angst dat ze te ‘anders’ zijn of afgewezen worden. Hoewel zijn leidinggevende openstaat voor innovatie, blijft Mark stil. Hij worstelt met authenticiteit en heeft het gevoel niet volledig zichzelf te kunnen zijn. Dit kost hem energie en hij voelt dat hij zijn roeping mist.
Linda (45), docent
Linda zet zich vol overgave in haar werk, maar ervaart vaak dat haar bijdrage niet gezien wordt door collega’s of leidinggevenden. Haar motivatie raakt daardoor afgenomen. Ze zoekt erkenning buiten zichzelf en past haar manier van werken steeds meer aan om goedkeuring te krijgen. Hierdoor raakt ze verwijderd van haar oorspronkelijke gaven en passie, wat leidt tot frustratie en verminderde effectiviteit.
Jeroen (38), manager in de logistiek
Jeroen is gedreven en wil zijn team zo goed mogelijk dienen. Hij werkt vaak lange dagen, neemt extra taken op zich en vindt het lastig ‘nee’ te zeggen. Na verloop van tijd voelt hij zich uitgeput en overspannen. Hij realiseert zich dat zijn gebrek aan zelfzorg zijn gaven ondermijnt en vraagt zich af hoe hij gezonde grenzen kan stellen zonder zijn verantwoordelijkheid los te laten.
Eva (32), administratief medewerker
Eva heeft al jaren het verlangen om een training te ontwikkelen die collega’s helpt beter samen te werken. Ze ziet dit als haar roeping binnen de organisatie, maar haar directe leidinggevende wil geen veranderingen en geeft haar te weinig ruimte. Eva zwijgt uit loyaliteit en angst voor conflicten, maar voelt zich hierdoor ongehoorzaam aan wat ze diep van binnen weet dat ze zou moeten doen.
LEES VERDER: de-ongezegde-roep/
Geroepen als vrouw in orthodoxe kring: worsteling tussen gehoorzaamheid en zelfontplooiing
In dit vervolg op de gesprekken over gaven en gehoorzaamheid onderzoeken we de bijzondere spanningen die veel vrouwen in orthodox-christelijke gemeenschappen ervaren. Hoe combineer je de roeping als moeder en de verwachtingen van de kerk met het verlangen om je gaven en talenten te benutten? Voor veel vrouwen, vooral hoogbegaafden, kan deze spanning leiden tot innerlijke strijd, zelftwijfel en zelfs depressie. Dit artikel geeft ruimte aan hun stem en nodigt uit tot een hernieuwde blik op gehoorzaamheid die ook ruimte laat voor authentieke zelfontplooiing.
