Door God samengevoegd…

een uitnodiging tot eerbied, geen excuus voor alles

“Wat God samengevoegd heeft, laat de mens niet scheiden.”
— Jezus, in Mattheüs 19:6

Deze woorden van Jezus worden vaak aangehaald bij huwelijken, vooral als pleidooi tegen echtscheiding. Maar hoe vaak staan we stil bij wat die uitspraak werkelijk betekent? Gaat het hier om een juridische verbodsregel? Een keiharde “nooit uit elkaar”? Of nodigt Jezus ons uit tot iets diepers?

In dit artikel onderzoeken we:
– Wat Jezus bedoelde toen Hij deze woorden sprak
– Wat het betekent om iets te beschouwen als “door God samengevoegd”
– Waarom dat een zaak is van onderscheiding, niet van veronderstelling

Want: eerlijk is eerlijk — niet elke relatie is heilig, en niet alles wat “liefde” heet, is verbonden door God.

De context van Jezus’ woorden

Jezus’ uitspraak “Wat God samengevoegd heeft, laat de mens niet scheiden” komt voort uit een indringend gesprek met de Farizeeën over het thema echtscheiding, zoals beschreven in Mattheüs 19 en Markus 10. Het was een beladen onderwerp, ook in die tijd. De Farizeeën, meesters in de wet, benaderen Jezus met een ogenschijnlijk juridische vraag: “Is het geoorloofd voor een man om zijn vrouw om welke reden dan ook te verstoten?”

Op het eerste gezicht lijkt hun vraag objectief, maar onder de oppervlakte schuilt een val. Ze willen Jezus vangen in een uitspraak die ofwel in strijd is met de wet van Mozes, óf onmenselijk streng overkomt. Ze wijzen op een passage uit Deuteronomium 24, waarin Mozes echtscheiding toestaat, mits voorzien van een officiële scheidbrief. In de praktijk had deze regeling vrouwen enigszins beschermd, maar het werd in Jezus’ tijd vaak gebruikt om lichtvaardig van een huwelijk af te stappen — soms op grond van iets futiels als een aangebrand diner.

Jezus trapt echter niet in hun val. Hij verschuift de focus van de juridische discussie naar het hart van de zaak. In plaats van een mening over de wet te geven, neemt Hij hen mee terug naar het begin — naar het scheppingsverhaal in Genesis 2:24. Daar staat: “Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één vlees zijn.”

Met die verwijzing maakt Jezus iets fundamenteels duidelijk: een huwelijk is niet zomaar een sociale afspraak of een juridisch contract, maar een goddelijke eenheid. Niet iets wat mensen verzinnen of beëindigen naar eigen goeddunken, maar iets waarin God zelf verbindt. “Wat God samengevoegd heeft, laat de mens niet scheiden.”

Zijn boodschap is dan ook niet simpelweg: “scheiden mag niet.”
Het is veel dieper: “Behandel een huwelijk niet alsof het iets vrijblijvends is.”

Jezus erkent dat Mozes echtscheiding heeft toegestaan, maar Hij noemt het wat het is: een concessie aan de gebrokenheid van de mens. “Vanwege de hardheid van jullie hart,” zegt Hij. Die bepaling was nooit bedoeld als ideaal, maar als nooduitgang — om misbruik en chaos te beperken in een wereld die vaak niet volgens Gods bedoeling leeft.

Tegenover die menselijke hardheid plaatst Jezus Gods oorspronkelijke hart: een relatie die geworteld is in liefde, trouw en wederzijdse toewijding. Hij brengt zijn toehoorders terug naar het begin — niet om hen te veroordelen, maar om hen uit te nodigen: Zie wat het eigenlijk had moeten zijn. Zie wat het weer kan worden.

Verbond, geen contract

In onze tijd wordt een relatie vaak gezien als een persoonlijke keuze tussen twee mensen. Zolang het goed voelt en werkt, houden we het vast. Wordt het moeilijk, pijnlijk of ingewikkeld, dan hebben we altijd de optie om te stoppen — netjes, als volwassenen. Liefde wordt dan iets voor zolang het goed gaat, zolang het ons gelukkig maakt, zolang het voldoet aan onze verwachtingen.

Maar in de Bijbel heeft een huwelijk een veel diepere betekenis. Het is geen contract dat je afsluit met voorwaarden en kleine lettertjes. Het is een verbond — een heilige belofte die twee mensen verbindt in aanwezigheid van God. Geen tijdelijke overeenkomst, maar een levenslange toewijding. Geen prestatie, maar een spiegel: een weerspiegeling van Gods trouw aan zijn volk.

In die context klinkt Jezus’ uitspraak:
“Wat God samengevoegd heeft…”
Dat is geen losse formulering. Het zegt iets over oorsprong (God is de bron), over bedoeling (het is geen toeval, maar iets gewilds), en over verbondenheid (er is iets heiligs aan deze eenheid).

Het gaat hier dus niet alleen om gevoelens of romantiek, maar om een geestelijke werkelijkheid. Een huwelijk dat “door God is samengevoegd” is meer dan twee mensen die verliefd werden en besloten samen verder te gaan. Het gaat over roeping, over trouw, over heilige grond.

Maar: deze woorden betekenen niet dat elk huwelijk of elke relatie automatisch door God is samengevoegd.
Niet elke verbintenis is goed. Niet elke relatie is gezond. Niet elke verbinding draagt het karakter van God. En dat brengt ons bij een ongemakkelijke, maar wezenlijke vraag:
Kun je zomaar zeggen dat jouw relatie — of die van een ander — door God is samengevoegd?

Is het voldoende dat twee mensen elkaar liefhebben? Of dat ze getrouwd zijn, juridisch of kerkelijk?
Of vraagt deze uitspraak van Jezus om iets anders — iets diepers, iets eerlijkers?

Misschien vraagt het ons om opnieuw te leren onderscheiden.
Om te durven kijken: Waar komt deze relatie vandaan? Wat draagt ze? Waar leidt ze naartoe?
Want eerbied voor het huwelijk begint niet bij aannames, maar bij waarheid.

Wanneer is iets werkelijk door God samengevoegd?

Het huwelijk als instelling is door God ontworpen. Dat lezen we in Genesis 2: “Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw, en zij zullen één vlees zijn.”
Deze eenheid, deze diepe verbondenheid, is geen menselijk idee — het is een goddelijke scheppingsorde. In die zin is het huwelijk zelf iets heiligs, iets wat God bedoeld heeft.

Maar dat betekent niet automatisch dat elke relatie, of zelfs elk huwelijk, de uitdrukking is van Gods bedoeling. Niet alles wat wettelijk of cultureel wordt erkend, draagt per definitie zijn zegen. De vraag is dus niet simpelweg: “Zijn we getrouwd?” maar eerder: “Hoe zijn we tot elkaar gekomen? En wat dragen we samen uit?”

Een huwelijk kan op papier bestaan, maar geestelijk leeg zijn.
Een relatie kan liefdevol lijken, maar niet geworteld zijn in waarheid.
Daarom is het belangrijk om eerlijk te durven onderscheiden: is deze relatie echt iets wat God heeft samengevoegd — of is het iets dat vooral voortkwam uit menselijke nood, angst, druk of begeerte?

Hieronder vier kenmerken van een relatie die je met goede reden zou kunnen beschouwen als samengevoegd door God:

a) Wederzijdse toewijding en trouw
Een relatie waarin beide mensen zich oprecht, vrijwillig en met hart en ziel aan elkaar toevertrouwen, weerspiegelt iets van Gods karakter.
God eerbiedigt toewijding die vrij is van manipulatie, dwang of eigenbelang.
Ware liefde zoekt niet de controle over de ander, maar de opbouw van de ander.

Een door God verbonden relatie begint niet bij perfectie, maar bij overgave: “Ik kies voor jou, elke dag opnieuw – met liefde, met trouw, met genade.”

b) Een gedeeld geestelijk fundament
In 2 Korintiërs 6:14 lezen we: “Vorm geen ongelijk span met ongelovigen.”
Dat klinkt scherp, maar is geen veroordeling van mensen. Het is een geestelijk principe: als twee mensen een leven willen delen, maar niet dezelfde Bron, hetzelfde geloof of dezelfde roeping delen, ontstaat er vroeg of laat spanning. Waar leef je voor? Waar bouw je op? Waar vind je kracht, richting, vergeving?

Een gedeelde zoektocht naar God – hoe verschillend ook in vorm of tempo – creëert een fundament waarop geestelijke intimiteit kan groeien. Het betekent niet dat beide partners alles precies hetzelfde moeten geloven, maar wél dat er een gedeelde oriëntatie is: samen zoeken naar Gods wil.

c) De vrucht van de Geest zichtbaar
Jezus leert ons: “Aan hun vruchten zul je ze herkennen.” (Mattheüs 7:16)
Dat geldt ook voor relaties. Een relatie die door God is samengevoegd, zal – ondanks struikelen en gebrokenheid – vrucht dragen. Niet per se snel, niet altijd zichtbaar voor buitenstaanders, maar de richting zal helder zijn: liefde, vrede, trouw, geduld, vriendelijkheid, vergevingsgezindheid.

Gods Geest werkt in het verbond — en waar Zijn Geest werkt, wordt er iets opgebouwd. Niet in eigen kracht, maar in genade.

Een relatie waarin voortdurend bitterheid, angst, strijd en zelfverlies overheersen, vraagt dan ook om serieuze reflectie. Niet elke vrucht wijst op een gezonde boom.

d) Bevestiging door gebed, vrede en gemeenschap
Tot slot: God spreekt, leidt en bevestigt op verschillende manieren.
Soms is er innerlijke vrede die je niet kunt verklaren, een diepe rust die komt wanneer je samen bent. Soms bevestigen mensen om je heen de relatie, niet omdat ze je willen pleasen, maar omdat ze iets zien dat getuigt van waarheid, liefde en bestemming.

God spreekt door Zijn Geest — maar ook door tijd, omstandigheden, door gesprekken, en door het licht dat valt op dingen als je bidt.

Belangrijk is dat die bevestiging niet alleen gevoelsmatig is. Gevoel kan misleiden. Maar als er vrede is in gebed, wijsheid in het proces, en herkenning in gemeenschap, dan is dat vaak een teken dat je op heilige grond staat.

Zulke kenmerken zijn geen checklist om snel af te vinken.
Het zijn spiegels om in te kijken, samen met God.
Want eerbied voor wat God samenvoegt, begint met eerlijkheid over wat Hij werkelijk zegenen kan.

Wanneer is iets níet door God samengevoegd?

Niet elke relatie die ontstaat, is gewild of gezegend door God. Niet elke verbintenis, hoe intens of langdurig ook, draagt de vrucht van Zijn Geest. Soms lijkt iets liefde, maar blijkt het in wezen gebouwd te zijn op angst, eigenbelang of gebrokenheid. En soms is een relatie wettelijk geldig of maatschappelijk geaccepteerd, maar geestelijk ongezond.

Het is dan pijnlijk, maar belangrijk, om te erkennen:

Niet alles wat “liefde” lijkt, komt uit God.
Niet alles wat officieel is, is ook heilig.
En niet alles wat “werkt”, is gezond voor de ziel.

Hieronder enkele tekenen van relaties die, hoe menselijk begrijpelijk ook, niet met recht kunnen worden omschreven als samengevoegd door God:

a) Gebouwd op zonde of onwaarheid
Sommige relaties ontstaan op een fundament dat haaks staat op Gods waarheid en liefde. Denk aan een verbinding die voortkomt uit overspel — waar iemand werd weggenomen uit een andere relatie. Of aan relaties die beginnen met leugen, manipulatie of geheimhouding. Zelfs als er sprake is van diepe gevoelens, is de oorsprong onzuiver.

Gods Geest bouwt op waarheid.
Hij zegent geen misleiding, verraad of bedrog — ook niet als mensen daar later “gelukkig” uit lijken te komen.

Liefde die ontstaat ten koste van recht en trouw, draagt littekens in zich. En al geneest God wat gebroken is, dat maakt de oorsprong nog niet heilig.

b) Structureel gekenmerkt door geestelijke onvruchtbaarheid
Niet elke moeilijke relatie is verkeerd. Maar er zijn relaties waarin het patroon steeds hetzelfde blijft: leegte, pijn, vernedering, geen ruimte voor echte groei. Denk aan:
– Emotionele of geestelijke manipulatie
– Geweld of onderdrukking (fysiek, verbaal, psychisch)
– Een klimaat waarin vergeving en herstel structureel ontbreken
– Sluipende versterving: waar de liefde uitdooft, het hart verstilt, en er geen hoop op vernieuwing meer is

Als een relatie blijvend gevangen zit in zulke patronen — ondanks oprechte pogingen tot herstel — is het legitiem om te vragen: Is dit ooit eenheid geweest in Gods Geest?

God is niet afwezig in strijd, maar Hij trekt zich wel terug uit structuren die systematisch breken wat Hij bedoeld heeft om te bloeien.

c) Liefde zonder waarheid – gevoel zonder geestelijke grond
In onze cultuur geldt: als het goed voelt, dan zal het wel goed zijn. Maar dat is geen Bijbels principe. Gevoelens kunnen krachtig zijn, zelfs meeslepend — maar ze zijn niet altijd betrouwbaar.

Ook een verboden relatie kan warm en intens voelen. Ook een ongezonde binding kan tijdelijk rust geven of leegte vullen. Maar dat maakt het nog geen goddelijke verbinding.

De echte toets is niet: Voelt het goed?
De toets is: Draagt deze relatie waarheid, trouw en liefde die God kan zegenen?

Eerlijkheid boven gemak
Het vraagt moed om toe te geven dat iets wat je misschien met heel je hart wilde, niet gezegend is. Of dat je je hebt vastgehouden aan iets wat eigenlijk nooit gezond is geweest. Maar eerbied voor wat heilig is, begint met eerlijkheid over wat dat werkelijk is — en wat niet.

God roept ons niet om te blijven hangen in illusies.
Hij roept ons om in het licht te wandelen, zelfs als dat pijnlijk is.
En Zijn genade is groot genoeg om ook daar, in die plek van waarheid, iets nieuws te beginnen.

Hoe weet je het in je eigen leven?

We kunnen nadenken over Bijbelse principes, geestelijke vrucht en heilige verbonden — maar uiteindelijk komt de vraag ook dichtbij:
Hoe weet ik of mijn relatie iets is wat God heeft samengevoegd?

Er is geen simpele formule, geen checklijst die je zwart-wit vertelt: dit wel, dat niet. Maar er zijn wel signalen. Vragen die je helpen om met open ogen en een open hart te kijken naar je eigen verhaal — samen met God. Geen vragen die veroordelen, maar vragen die verhelderen.

Hieronder een paar eerlijke vragen om bij stil te staan:
1. Was de oorsprong liefde — of nood?
Ben ik deze relatie aangegaan vanuit liefde, vertrouwen, een innerlijke rust?
Of kwam ze voort uit angst om alleen te zijn, uit een verlangen naar veiligheid, erkenning of controle?

Gods Geest werkt niet vanuit paniek, druk of vlucht — maar vanuit vrede, vrijheid en verbondenheid.

2. Groei ik — of raak ik mijzelf kwijt?
Helpt deze relatie mij om te groeien in wie ik werkelijk ben?
Word ik aangemoedigd in mijn roeping, geloof, karakter, vreugde?

Of merk ik dat ik mezelf langzaam verlies? Dat ik delen van mijzelf moet onderdrukken, aanpassen of verloochenen om “het samen goed te houden”?

God voegt mensen samen om elkaar tot zegen te zijn — niet om elkaars licht te doven.

3. Is er vrede, groei en vrucht?
Ervaar ik in deze relatie een onderstroom van vrede, ondanks de uitdagingen?
Brengt onze verbondenheid geestelijke groei? Leidt het tot vrucht: liefde, trouw, geduld, zachtheid?

Of overheerst uitputting, stilstand, innerlijke verwarring?

Een relatie die door God is samengevoegd hoeft niet makkelijk te zijn — maar er is wél leven, beweging, hoop.

4. Kan ik hier heel, eerlijk en vrij zijn?
Kan ik in deze relatie mezelf laten zien — met mijn kracht én mijn kwetsbaarheid?
Is er ruimte voor waarheid, ook als die ongemakkelijk is?
Of voel ik dat ik moet zwijgen, mezelf kleiner maken, of doen alsof?

Gods liefde maakt niet bang. Waar zijn Geest is, is vrijheid.

Als je op deze vragen eerlijk en met vrede kunt antwoorden: ja — dan mag je vertrouwen dat God in deze relatie aan het werk is. Misschien imperfect, misschien onderweg, maar wel op heilige grond.

Als het antwoord op meerdere vragen nee is, dan is dat geen veroordeling — maar wél een uitnodiging.
Een uitnodiging tot reflectie. Tot gebed. Misschien tot een goed gesprek.
Niet om iets direct af te breken, maar om in waarheid te gaan staan — en daar Gods leiding te zoeken.

Want de weg naar leven begint altijd bij eerlijkheid.
En Gods genade is niet afhankelijk van hoe goed jij het hebt ingeschat — maar van hoe bereid je bent om Hem opnieuw toe te laten in wat wél of niet werkt.

En als het stukloopt?

We leven in een gebroken wereld. Zelfs relaties die begonnen in liefde en trouw, kunnen scheuren oplopen. Eerbied betekent niet dat je koste wat kost moet blijven, ook niet bij misbruik of destructieve patronen.
Eerbied betekent:
Je doet alles wat in je vermogen ligt om te verzoenen.
Je neemt de tijd om te bidden, reflecteren, groeien.
Je maakt niet lichtvaardig los wat ooit met heiligheid begon.

Maar soms is loslaten de weg naar waarheid, heling en uiteindelijk: vrijheid. Dan blijft Jezus’ uitnodiging gelden: herstel waar het kan, leef in waarheid, en wees genadig – naar jezelf en naar de ander.

Slotgedachte: Eerbied vraagt ook eerlijkheid

“Wat God samengevoegd heeft, laat de mens niet scheiden.”
Deze woorden zijn geen keiharde wet, maar een oproep tot heiligheid. Ze nodigen uit tot trouw, liefde, en eerbied — voor het huwelijk, en voor de mensen erin.

Maar eerbied betekent óók:
– Niet zomaar zeggen “God heeft ons samengevoegd” omdat iets goed voelde
– Niet blijven uit schuldgevoel of religieuze druk
– Wel durven onderscheiden of iets echt door God verbonden is — of niet

God roept ons tot trouw, maar niet tot slavernij.
Tot volharding, maar niet tot zelfverlies.
Tot liefde, maar ook tot waarheid.