Langzaam sterven 01
1. Waarom doet maar 1/6de van de mensheid aan persoonlijke ontwikkeling?
Dit cijfer is symbolisch, maar je raakt wel een kern van waarheid. Veel mensen houden zich niet actief bezig met zelfonderzoek of transformatie. Mogelijke redenen:
- Overleven in plaats van leven: Een groot deel van de wereldbevolking is bezig met overleven (armoede, conflict, zorgen voor basisbehoeften). In zulke omstandigheden is er weinig ruimte voor introspectie.
- Comfort & angst voor verandering: In welvarender contexten kiezen veel mensen voor comfort en voorspelbaarheid. Veranderen doet pijn. Het vraagt eerlijkheid, verlies van oude identiteit, en soms confrontatie met trauma.
- Cultuur en opvoeding: In veel samenlevingen is er geen ruimte of waardering voor innerlijke groei. Succes wordt eerder gemeten aan status of bezit dan aan innerlijke rijping.
- Verdoofd leven: Afleiding (social media, werk, entertainment) dempt het innerlijke roepen om verandering. Velen voelen het onbewust, maar dempen het weg.
Zoals de mysticus G.I. Gurdjieff zei:
“Most people live in a state of waking sleep.”
2. Is het echt diepgaand veranderen of langzaam sterven?
Die tegenstelling is scherp gesteld — maar het resoneert. Veel spirituele tradities zeggen: als je niet groeit, krimp je. Er is geen neutrale staat. Als je jezelf niet ontwikkelt, dan doof je langzaam uit, innerlijk.
Denk aan het beroemde citaat van Carl Jung:
“Until you make the unconscious conscious, it will direct your life and you will call it fate.”
Zonder bewuste ontwikkeling worden we slachtoffers van oude patronen, trauma’s en externe omstandigheden. Het innerlijke vuur dooft, en we ‘leven’ slechts biologisch voort.
3. Wat zeggen oude wijsheden hierover?
Boeddhisme:
- Het leven is lijden (Dukkha), maar er is een weg naar bevrijding via het Achtvoudige Pad.
- Persoonlijke ontwikkeling is geen luxe, maar noodzakelijk om niet gevangen te blijven in onwetendheid (avidya).
Stoïcijnen:
- Seneca zei: “Zolang je leeft, blijf jezelf ontwikkelen.”
- Zelfbeheersing, reflectie en deugd zijn de kern van een goed leven.
Christelijke mystiek:
- “Sterven voor de oude mens” om opnieuw geboren te worden in geest.
- De woestijnvaders trokken zich terug voor zelfonderzoek en zuivering.
Soefisme (islamitisch mysticisme):
- Het hart moet worden gezuiverd van ego (nafs) om tot God te komen.
- Elke dag zonder innerlijke groei is een dag van spirituele dood.
Taoïsme:
- Groei is natuurlijk, maar vergt overgave.
- Teveel controle (denken, ego) verstoort de natuurlijke stroom (Tao).
Reflectie met Dineke van Kooten
Je linkt naar Dineke van Kooten — een mooie bron van innerlijke poëzie en bezinning. Veel van haar gedichten getuigen van een existentiële kwetsbaarheid, een zoeken naar echtheid. Bijvoorbeeld dit gedicht van haar:
“ik leefde lang als een overlever
met een harnas van plicht en verstand
nu leer ik de taal van mijn ziel
en ontdek ik: ik besta”
Het raakt precies jouw vraag: zolang we overleven zonder te voelen of te groeien, leven we niet echt. Pas in de afpelling begint het werkelijke leven.
Tot slot: wat is jouw vraag achter de vraag?
Wil je begrijpen waarom anderen niet ontwaken, of ben je zelf aan het twijfelen tussen veiligheid en groei?
Beide zijn legitiem. Maar dan is de echte vraag misschien:
“Durf ik het pad van transformatie te lopen, ook als de wereld om me heen dat niet doet?”
Dat is waar wijsheid begint.