Hoogbegaafdheid en Geboortetrauma’s: Een Diepere Verbinding Begrijpen

Veel hoogbegaafde mensen herkennen het gevoel van ‘anders’ zijn: intens beleven, snel denken, diep voelen. Maar wat minder bekend is, is dat deze gevoeligheid soms wortels kan hebben in hele vroege levenservaringen — zelfs al bij de geboorte.

Steeds meer onderzoek en praktijkervaring wijzen op een mogelijke samenhang tussen geboortetrauma (zoals een ingrijpende of medische geboorte) en de manier waarop het zenuwstelsel zich ontwikkelt. En precies dat zenuwstelsel speelt een grote rol in hoe we stress verwerken, contact maken met anderen en onszelf beleven.

In dit artikel neem ik je stap voor stap mee in de wereld van geboortetrauma en hoogbegaafdheid. Niet als harde oorzaak-gevolgrelatie, maar als een interessant samenspel van factoren die iets kunnen zeggen over de intensiteit, sensitiviteit en complexiteit die veel hoogbegaafde mensen ervaren.

We gaan samen kijken naar:
– Wat is een geboortetrauma eigenlijk?
– Hoe beïnvloedt het ons zenuwstelsel?
– Waarom lijkt het vaker voor te komen bij hoogbegaafde mensen?
– Wat kun je hiervan herkennen in het dagelijks leven?
– En hoe kun je hiermee omgaan in je persoonlijke ontwikkeling?

Of je nu hoogbegaafd bent, werkt met hoogbegaafde kinderen of volwassenen, of simpelweg nieuwsgierig bent naar de diepere lagen van ontwikkeling — dit artikel biedt een nieuwe kijk op oude ervaringen.

Wat is een geboortetrauma?

Niet elke geboorte verloopt rustig of soepel. Sommige baby’s maken in de allereerste momenten van hun leven een intense, soms zelfs levensbedreigende ervaring door. Denk aan zuurstoftekort, een noodkeizersnede, vastzitten in het geboortekanaal, of medische ingrepen zoals een vacuümpomp of tang.

In zeldzame gevallen is er zelfs sprake van een bijna-doodervaring bij de geboorte.

Maar een geboortetrauma beperkt zich niet tot dat ene moment van geboorte. Ook ervaringen tijdens de zwangerschap — zoals spanning in de baarmoeder, medicatie, verlies, of ongewenst zijn — kunnen sporen achterlaten. Voor het ongeboren kind bestaat er immers nog geen taal, geen denken, geen context. Alles is ervaring: lichamelijk, energetisch, gevoelsmatig.

Zo’n gebeurtenis — hoe dan ook fysiek of emotioneel ontregelend — noemen we een geboortetrauma.
Een diep ingrijpende indruk, die wordt opgeslagen in het lichaam, het zenuwstelsel en de vroege ontwikkeling.

Hoewel baby’s zich deze momenten niet bewust herinneren, weet het lichaam deze ervaring wel. Zulke vroege ervaringen grijpen diep in op het zenuwstelsel, en daarmee op hoe iemand later met stress, prikkels en verbinding omgaat.

Wat gebeurt er dan precies in het lichaam?
Al vanaf de zwangerschap begint zich een belangrijk systeem te ontwikkelen: het autonome zenuwstelsel. Dat zorgt voor de automatische balans tussen actie en ontspanning. Je kunt het zien als een intern regelcentrum dat bepaalt wanneer je lichaam alert is (stress), en wanneer het tot rust komt (herstel).

Dit zenuwstelsel bestaat uit twee delen:
– Het sympathisch systeem – dat het lichaam activeert bij gevaar of stress (vecht/vlucht).
– Het parasympathisch systeem – dat helpt ontspannen, herstellen en verbinden.

Een belangrijk onderdeel van dat parasympathische systeem is de nervus vagus — een lange zenuw die als een soort sensor door het hele lichaam loopt. Deze speelt een cruciale rol in rust, herstel en sociaal contact.

Bij een gezonde geboorte leert dit systeem om soepel te schakelen tussen spanning en ontspanning.
Bij een traumatische geboorte kan deze ontwikkeling worden verstoord. Het gevolg: het stresssysteem blijft ‘aan’ staan — alsof er nog steeds gevaar dreigt.

Waarom is die geboorteperiode zo kwetsbaar?
De eerste levensfase — rond en net na de geboorte — is een kritieke periode voor de ontwikkeling van de hersenen. In deze tijd:
– worden verbindingen in de hersenen (synapsen) razendsnel gevormd,
– wordt de basis gelegd voor stressregulatie, emotieverwerking en sociale interactie,
– is het brein extra gevoelig voor ervaringen, zowel positief als negatief.

Trauma in deze fase laat dus niet zomaar een litteken achter; het vormt letterlijk de bedrading van het zenuwstelsel.

Mogelijke gevolgen van geboortetrauma
Wanneer het autonome zenuwstelsel door een heftige start uit balans raakt, kunnen er langdurige effecten ontstaan — fysiek, emotioneel en sociaal.

Hieronder een overzicht van mogelijke gevolgen:
– Verstoorde vagusfunctie
Het lichaam blijft in een verhoogde staat van waakzaamheid en kan slecht tot rust komen. Dit voelt als een continu ‘aan’ staan van het interne alarmsysteem.
– Limbic imprinting
Emotionele herinneringen aan het trauma worden opgeslagen in het limbisch systeem van de hersenen, zonder dat we ze bewust herinneren. Dit kan zich uiten in onverklaarbare angst, spanning of overgevoeligheid.
– Verandering in hersenstructuur
Stress in de vroege levensfase kan leiden tot een grotere amygdala (emotieverwerking) en een kleinere prefrontale cortex (zelfregulatie). Daardoor wordt het moeilijker om emoties te sturen of sociale verbindingen aan te gaan.
– Invloed op het immuunsysteem
Prenatale stress (zoals hoge stresshormonen bij de moeder) beïnvloedt ook het immuunsysteem van het kind. Dit kan leiden tot lichamelijke klachten zoals eczeem, allergieën of spijsverteringsproblemen.
– Chronische overprikkeling
Wanneer het stress-systeem zich niet goed leert kalmeren, kunnen er op latere leeftijd klachten ontstaan zoals slaapproblemen, hyperalertheid, moeite met diepe ontspanning en relatieproblemen.

Waarom is dit belangrijk?
Geboortetrauma’s zijn geen zeldzame uitzonderingen. Ze gebeuren vaker dan we denken — maar hun impact wordt nog vaak onderschat. Zeker bij hoogbegaafde of hoogsensitieve kinderen, die vaak een intens zenuwstelsel hebben, kan zo’n vroege verstoring diepe sporen nalaten.

Door deze impact beter te begrijpen, kunnen we gevoeliger en zorgvuldiger kijken naar gedrag, beleving en ontwikkeling — en beter aansluiten bij wat iemand werkelijk nodig heeft.

Waarom kan geboorte- of perinatale stress vaker voorkomen bij hoogbegaafden?

De combinatie van hoogbegaafdheid en geboortetrauma is niet vanzelfsprekend, maar wél opvallend. In de praktijk — en steeds vaker ook in wetenschappelijke literatuur — zien we dat hoogbegaafde mensen regelmatig te maken hebben met een ingrijpend geboorteverhaal of perinatale stress.

Hoewel er nog weinig direct onderzoek is dat deze link onomstotelijk bevestigt, zijn er drie plausibele verklaringsmodellen die een boeiende en zinvolle samenhang schetsen.

a. Gevoelig zenuwstelsel en verhoogde prikkelverwerking
Hoogbegaafde mensen hebben vaak een zenuwstelsel dat intens registreert. Ze nemen meer waar, voelen dieper en reageren sterker op prikkels uit hun omgeving. Dit noemen we ook wel overexcitability, een begrip uit de theorie van de psycholoog Kazimierz Dąbrowski.

Maar wanneer er vroeg in het leven — zoals bij de geboorte — al sprake is van stress of trauma, kan die gevoeligheid verder worden versterkt.

Wat gebeurt er dan in de hersenen?
– Vroege trauma’s kunnen leiden tot veranderingen in de hersenstructuur, zoals een vergrote amygdala (voor emoties) en een minder goed ontwikkelde prefrontale cortex (voor zelfregulatie).
– Hierdoor wordt het lastiger om stress te reguleren, wat leidt tot chronische overprikkeling, spanning of overgevoeligheid.

Conclusie:
Een geboortetrauma kan een toch al gevoelig zenuwstelsel verder uit balans brengen. Bij hoogbegaafden, die vaak al intens waarnemen en verwerken, kan dit leiden tot een extra kwetsbare basis.

b. Veerkracht, overleving en compensatie
Hoogbegaafde kinderen vallen niet alleen op door hun intelligentie, maar ook door hun opmerkelijke aanpassingsvermogen. Veel van hen ontwikkelen op jonge leeftijd strategieën om met onveiligheid of onbegrip om te gaan.

Dat kan te maken hebben met een moeilijke start — zoals een traumatische geboorte of instabiele vroege omgeving.

Wat zie je dan in hun ontwikkeling?
– Ze leren snel schakelen, zijn vroeg bewust van spanningen in hun omgeving en ontwikkelen sterke cognitieve overlevingsstrategieën.
– Ze kunnen hun gevoeligheid “wegdenken” of overcompenseren met perfectionisme, controle of gedrag dat gericht is op externe bevestiging.

Conclusie:
Een moeilijke start kan leiden tot een diepe innerlijke spanning: aan de buitenkant slim, sterk en zelfstandig — maar vanbinnen vaak kwetsbaar, intens en op zoek naar veiligheid.

c. Vroege bewustzijnservaringen en diepe intuïtie
Sommige mensen die een bijna-doodervaring of ernstige stress bij de geboorte hebben meegemaakt, beschrijven later in hun leven een verhoogde intuïtieve gevoeligheid of een diepgaand, bijna existentieel bewustzijn.

Dat klinkt misschien abstract, maar er is een wetenschappelijke basis voor dit idee:
De zogenaamde “fetal origins hypothesis” stelt dat prénatale en perinatale omstandigheden blijvende invloed kunnen hebben op de manier waarop iemand denkt, voelt en zich hecht — mede via epigenetische aanpassingen in het brein.

Wat betekent dit voor hoogbegaafden?
– Vroege levenscrisissen kunnen intuïtieve, filosofische of existentiële lagen in het bewustzijn activeren.
– Veel hoogbegaafde mensen ervaren die gelaagdheid van jongs af aan: alsof ze “meer weten dan ze zouden moeten kunnen weten”.

Conclusie:
Zeer vroege ervaringen — ook zonder herinnering — kunnen een voedingsbodem vormen voor de diepte, scherpzinnigheid en intuïtie die veel hoogbegaafde mensen typeren.

Een extra factor: Sensory Processing Sensitivity (SPS)
Hoogbegaafden zijn ook hooggevoelig volgens de theorie van sensory processing sensitivity (Elaine Aron). Dit maakt hen gevoeliger voor subtiele signalen, maar ook kwetsbaarder voor overprikkeling, vooral als er sprake is van vroeg trauma.

In combinatie met limbic imprinting (waarbij het emotionele brein vroeg getraumatiseerd wordt) kan dit leiden tot:
– Emotionele intensiteit
– Snel overprikkeld raken
– Lichamelijke klachten zoals allergieën, spijsverteringsproblemen of eczeem

Kinderen met zo’n profiel worden ook wel ‘orchidee-kinderen’ of ‘paardenbloem-kinderen’ genoemd. De orchidee is kwetsbaar bij stress, maar tot bloei komend in een veilige, voedende omgeving. De paardenbloem toont die kwetsbaarheid niet, maar verstopt hem.

Samengevat: De samenkomst van geboortetrauma en hoogbegaafdheid is zelden toeval. Er lijkt sprake van een complex samenspel tussen:
– een verhoogde gevoeligheid van het zenuwstelsel,
– een sterk aanpassingsvermogen en diepe veerkracht,
– en een vroege activatie van intuïtieve of existentiële lagen van bewustzijn.

Het gaat hier niet om een simpele oorzaak-gevolgrelatie, maar om een diepgaande wisselwerking die de rijke — en soms ook overweldigende — binnenwereld van veel hoogbegaafden mede vormt.

Welke gevolgen heeft dit in het dagelijks leven?

Wanneer je als baby een heftige start hebt gehad — en je zenuwstelsel al vroeg uit balans is geraakt — dan draag je dat niet alleen fysiek met je mee, maar ook emotioneel en sociaal.

Voor hoogbegaafde mensen, met hun vaak intense gevoeligheid en rijke binnenwereld, kan deze combinatie leiden tot heel specifieke uitdagingen in het dagelijks leven. Vaak zijn die moeilijk zichtbaar van buitenaf, maar voelbaar van binnenuit.

* Een grote binnenwereld — maar moeilijk te delen
Hoogbegaafde mensen ervaren vaak een diepe, gelaagde innerlijke belevingswereld. Als daar ook geboortetrauma meespeelt, wordt die wereld niet alleen rijk, maar soms ook overweldigend.
– Ze voelen veel, snel en intens.
– Ze zien onderstromen, nuances en spanningen die anderen niet opmerken.
– Maar: ze vinden het vaak moeilijk om woorden te geven aan wat er in hen leeft.

Gevolg: Ze kunnen zich onbegrepen voelen, alsof ze “anders” zijn — wat kan leiden tot terugtrekking, onzekerheid of eenzaamheid.

* Moeite met aansluiting vinden
Door hun verhoogde gevoeligheid pikken hoogbegaafde mensen vaak subtiele signalen en spanningen op in sociale interacties. Dat maakt hen scherpzinnig, maar ook kwetsbaar.
– Ze voelen de sfeer in een ruimte nog vóór er iets gezegd wordt.
– Ze haken snel af bij oppervlakkigheid of onechtheid.
– Ze hebben moeite met “doen alsof”.

Gevolg: Ze vinden vaak geen echte aansluiting bij leeftijdsgenoten of collega’s, wat sociale isolatie in de hand kan werken — ook al zijn ze sociaal vaardig.

* Drang naar controle en perfectie
Als het leven al vanaf het begin onvoorspelbaar en onveilig voelde, kan er later een sterke behoefte ontstaan aan grip en controle.
– Hoogbegaafde mensen zijn vaak perfectionistisch, omdat ze het hele plaatje kunnen zien: zo kan het zijn!
– Ze zoeken houvast in kennis, structuur of zelfdiscipline.
– Ze kunnen kritisch zijn naar zichzelf én hun omgeving.

Gevolg: Achter dit streven naar perfectie zit vaak een diep verlangen naar veiligheid. Maar het kan uitmonden in faalangst, zelftwijfel of burn-out.

* Een onderstroom van uitputting
Het voortdurend verwerken van prikkels, spanningen en emoties vraagt energie. Veel energie. Zeker als het zenuwstelsel zich nooit volledig veilig voelt, ontstaat er een constante “onderstroom” van alertheid.
– Het lichaam staat altijd een beetje aan.
– Slapen en ontspannen lukt vaak maar half.
– Zelfs plezierige dingen kunnen vermoeien.

Gevolg: Zonder duidelijke reden voelen ze zich vaak moe, gespannen of overprikkeld. Dit kan leiden tot lichamelijke klachten of psychosomatische symptomen — zoals buikpijn, hoofdpijn, huidproblemen of vage pijnklachten.

Wat hebben deze mensen nodig?
Wat je hierboven leest, is géén stoornis of probleem — het is een uniek samenspel van gevoeligheid, intelligentie en vroege ervaringen.

Maar juist omdat het vaak onzichtbaar is aan de buitenkant, worden deze mensen regelmatig verkeerd begrepen of zelfs verkeerd behandeld. Daarom is het van groot belang om te kijken achter het gedrag:
* Wat zit er onder die terughoudendheid, dat perfectionisme, die vermoeidheid?
* Begrip, erkenning en passende begeleiding zijn cruciaal. Alleen dan kunnen deze mensen:
– zichzelf beter begrijpen,
– helen waar nodig,
– en hun gevoeligheid gaan zien als kracht in plaats van als last.

Wat betekent dit voor de persoonlijke ontwikkeling?

Hoogbegaafd zijn met een geboortetrauma betekent niet alleen dat je anders denkt of voelt, maar ook dat je ontwikkeling vaak niet volgens de gebruikelijke lijnen verloopt. Er is vaak sprake van een diepgaande, soms grillige groeicurve — met fases van versnelling, terugtrekking, verwarring en bewustwording.

Deze ontwikkeling wordt beïnvloed door twee krachtige factoren:
– een intense innerlijke gevoeligheid, en
– de impact van vroege, vaak onbewuste trauma’s.

Samen zorgen zij voor een pad dat niet alleen complex is, maar ook potentieel rijk aan inzicht, creativiteit en groei.

=> Een diepe innerlijke wereld — rijk, maar ook eenzaam
Hoogbegaafde mensen met geboortetrauma ontwikkelen vaak al vroeg een intense belevingswereld. Ze voelen zich ‘anders’, maar begrijpen niet altijd waarom. Ze hebben moeite hun binnenwereld te delen met anderen.
– Hun gevoelens en gedachten zijn diep, gelaagd en vaak existentieel.
– Ze reflecteren veel en intens, ook als kind al.
– Ze kunnen zich snel onbegrepen of ‘niet gezien’ voelen.

Wat dit vraagt:
Erkenning. Niet van ‘hoogbegaafd zijn’ als label, maar van de rijke, vaak stille binnenwereld die ermee gepaard gaat. En van de verwarring die kan ontstaan als dat innerlijke landschap nergens écht gespiegeld wordt.

=> Gevoelige periodes in de ontwikkeling
Hoogbegaafden ontwikkelen zich vaak asynchroon: hun denken kan verder zijn dan hun emotionele rijpheid — zeker als trauma meespeelt.
Sommige fasen in de ontwikkeling kunnen extra gevoelig zijn, zoals overgangsperiodes (puberteit, adolescentie).
– Ze kunnen daarin diep geraakt worden, maar ook grote sprongen maken in inzicht en bewustzijn.
– Ze voelen vaak meer verantwoordelijkheid dan passend is voor hun leeftijd.

Wat dit vraagt:
Ruimte voor een ontwikkeltempo dat niet ‘gemiddeld’ is. En ondersteuning die niet focust op gedrag, maar op het begrijpen van onderliggende emotionele processen.

=> Een complex zelfbeeld
De combinatie van gevoeligheid en trauma kan leiden tot een innerlijke verdeeldheid:
– “Wie ben ik echt?”
– “Wat is van mij en wat is een reactie op wat ik meemaakte?”
– “Waarom voel ik me zo intens, terwijl anderen gewoon doorgaan?”

Vaak ontstaan er innerlijke conflicten:
Sterk willen zijn, maar je kwetsbaar voelen.
Veel zien, maar jezelf daarin niet kunnen plaatsen.

Wat dit vraagt:
Begeleiding die helpt bij het herkennen, benoemen en integreren van innerlijke ervaringen, zodat iemand een meer samenhangend en kloppend zelfbeeld kan ontwikkelen.

=> Integratie van ervaringen
Uiteindelijk draait persoonlijke ontwikkeling niet alleen om helen, maar ook om integreren: hoe geef je betekenis aan wat je hebt meegemaakt?

Voor hoogbegaafde mensen met geboortetrauma betekent dat:
– leren luisteren naar hun lichaam én intuïtie,
– durven vertrouwen op hun innerlijke kompas,
– en hun eigen gevoeligheid gaan zien als een bron van kracht — in plaats van een last.

Wat dit vraagt:
Een omgeving (of coach) die uitnodigt tot vertraging, verdieping en reflectie. Niet om de ander te ‘repareren’, maar om ruimte te maken voor groei van binnenuit.

Tot slot
Persoonlijke ontwikkeling bij hoogbegaafde mensen met geboortetrauma vraagt om zachtheid, precisie en bewustzijn. Het gaat niet om “weer normaal worden”, maar om je eigen unieke pad leren verstaan — en volgen.

Wanneer dat lukt, ontstaat er iets bijzonders:
– Kracht die van binnenuit komt.
– Verbinding die echt voelt.
– En wijsheid die geworteld is in doorleefde ervaring.

Mijn persoonlijke ervaring

Sommige ervaringen draag je een leven lang met je mee — niet als herinnering in je hoofd, maar als trilling in je lichaam.
Bij mijn geboorte liep het mis. Mijn hoofd kwam scheef te zitten in het geboortekanaal. Ik overleed kortstondig. De huisarts heeft mij er met kracht uit moeten duwen om me terug te halen in het leven.

Wat volgde, was een gebruikelijke aanpak in die tijd: men legde baby’s na zo’n heftige geboorte 24 uur stil in de wieg, ter ‘herstel’. Geen huid-op-huid, geen geruststellende nabijheid. Alleen stilte. Stilstand.
Dat moment heeft zich diep in mij vastgezet.

Wat dit met mij deed
Die vroege ervaring heeft mijn zenuwstelsel getekend — maar ook mijn innerlijk gevormd.
Al op jonge leeftijd voelde ik dingen die anderen niet opmerkten. Ik wist vaak of iets klopte of niet, zonder dat ik dat kon uitleggen. Mijn intuïtie was vlijmscherp, mijn voelsprieten altijd aan.

Ik voelde me vaak intens verbonden met de onderstromen in anderen, in groepen, in systemen. Maar ook een beetje buiten het gewone leven. Alsof ik een andere ingang had tot de wereld. Die gevoeligheid heeft me gemaakt tot wie ik ben — zowel krachtig als kwetsbaar.

Van verwarring naar richting
Lange tijd heb ik geprobeerd mezelf te begrijpen, te verklaren. Waarom ik anders reageerde. Waarom ik zo veel voelde. Waarom ik zó alert was op alles wat niet gezegd werd.
Pas later begreep ik: mijn zenuwstelsel had zich vanaf dag één aangepast aan overleven.

In mijn werk als coach is dat nu mijn kompas geworden.
Ik gebruik mijn eigen ervaring als stille bron. Niet om erover te praten — maar om mensen te begeleiden naar hún diepere lagen. Om hen te helpen voelen wat vaak onzichtbaar blijft:
– Waar zit hun kracht verscholen onder het trauma?
– Wat vraagt er om gezien te worden, niet als ‘last’, maar als richtingaanwijzer?

De essentie
Ik zie mijn ervaring niet meer als wond, maar als toegang.
Tot contact. Tot waarheid. Tot heling.
Het is een stille vorm van meesterschap, gevoed door iets wat ooit bijna misging — en me juist daardoor zo intens verbond met het leven.

Een verborgen verbinding die gezien mag worden

De relatie tussen hoogbegaafdheid en geboortetrauma is geen eenvoudige oorzaak-gevolgketen. Het is eerder een samenspel van factoren die samen een bijzondere binnenwereld vormen: intens, gevoelig, intelligent — en vaak ook diep geraakt.

Wat uit dit artikel naar voren komt, is dat:
– het autonome zenuwstelsel al vanaf de geboorte mee bepaalt hoe je je voelt, verbindt en ontwikkelt;
– hoogbegaafde mensen met een intense gevoeligheid extra vatbaar kunnen zijn voor de gevolgen van vroege stress;
– en dat juist deze combinatie kan leiden tot innerlijke rijkdom én innerlijke strijd.

Maar ook:
Dat wat ooit te veel was om te dragen, later juist een bron van kracht kan worden.

Waarom is dit belangrijk?
Omdat veel hoogbegaafde mensen rondlopen met een vaag gevoel van “anders zijn”, zonder dat duidelijk is waar dat vandaan komt. Omdat hun klachten vaak niet passen in een standaard diagnose. En omdat erkenning van hun verhaal helend kan werken — al is het alleen maar doordat het eindelijk woorden krijgt.

Door deze verborgen laag in beeld te brengen:
– ontstaat er meer begrip, zowel in de hulpverlening als in het onderwijs;
– kunnen misdiagnoses en onnodige aanpassingen worden voorkomen;
– en krijgt persoonlijke groei de ruimte om vanuit binnenuit te gebeuren.

Wat vraagt dit van ons?
Een open blik.
Een bereidheid om voorbij het zichtbare te kijken.
En het lef om te erkennen dat vroege ervaringen — zelfs als we ze niet bewust herinneren — nog lang kunnen doorwerken in ons lichaam, ons denken en ons zijn.

Voor ouders, coaches, therapeuten en leerkrachten betekent dit:
– minder focus op ‘aanpassen aan de norm’,
– en meer ruimte voor ontwikkeling op maat,
– met aandacht voor het lichaam, het zenuwstelsel en het verhaal erachter.

Tot slot: van kwetsuur naar kracht
Hoogbegaafdheid en geboortetrauma hoeven elkaar niet te verzwaren — ze kunnen elkaar ook verdiepen. Inzicht in deze verbinding opent de deur naar meer begrip, acceptatie en stevigheid. Niet alleen in het dagelijks functioneren, maar ook in de relatie met jezelf.

Want uiteindelijk gaat het niet om de vraag:
“Wat is er mis met mij?”
Maar eerder:
=> “Wat is er met mij gebeurd?”
=> “Wat heb ik nodig om te helen, te groeien en mezelf echt te zijn?”

En als dát zichtbaar mag worden, ontstaat er iets kostbaars:
bewust meesterschap — niet vanuit het hoofd, maar vanuit de verbinding tussen hoofd, hart en lijf.