Misvatting: als we ruzie hebben, klopt het niet tussen ons

Waarom conflict niet het einde is van liefde, maar het begin van verdieping
De romantiek van de eindeloze harmonie

Het ideale stel in onze cultuur:
– begrijpt elkaar moeiteloos,
– maakt geen ruzie,
– voelt elkaar aan zonder woorden,
– en lost alles op met liefdevolle communicatie.

Dat beeld is verleidelijk. En ook fataal.
Want de werkelijkheid van relaties is weerbarstiger. Zelfs (of juist) in de meest liefdevolle verbinding botsen werelden, kwetsuren en verlangens.

Toch denken veel mensen nog steeds:
– “Als we echt bij elkaar passen, is het makkelijk.”
– “Ruzie betekent dat we niet goed zijn samen.”

Maar juist het omgekeerde is waar: Conflict is geen teken dat het fout zit, maar dat het écht is.
De vraag is niet of je ruzie hebt, maar hoe je ruzie maakt. Is het een strijd waarin je elkaar vernedert? Of een worsteling waarin je elkaar leert kennen?

Dit is het zevende artikel in de serie “Misverstanden over liefde”.

Ruzie als herhaling van hechtingsdynamiek

In relaties worden we geraakt in onze diepste patronen. Veel ruzies zijn niet wat ze lijken:
– Ze gaan niet over de afwas, maar over gezien worden.
– Niet over wie gelijk heeft, maar over wie er mag bestaan.
– Niet over het nu, maar over wat ooit niet geheeld is.

Onverwerkte hechtingswonden komen naar boven zodra je je emotioneel hecht aan iemand die er écht toe doet. Dan worden we weer even dat kind dat zich afgewezen, overschreeuwd of alleen voelde.

In ruzie proberen we — vaak op onhandige manieren — alsnog dat te krijgen wat we toen misten:
– Gehoord worden,
– Gezien worden,
– Vastgehouden worden.

“Ruzie is zelden het probleem. Het is vaak een oude wond die spreekt in een nieuwe taal.”

Van conflictvermijding naar relationele volwassenheid

In veel gezinnen werd conflict vermeden of juist explosief beleefd. Als kind leer je dan:
– Ruzie is gevaarlijk -> dus ik trek me terug, of,
– Ruzie is allesbepalend -> dus ik schreeuw om controle.

In de volwassenheid herhalen we dat:
– Sommigen pleasen, sussen, bevriezen.
– Anderen beschuldigen, domineren of vluchten.

Maar gezonde liefde vraagt iets nieuws:
– Niet kinderlijke angst, maar volwassen begrenzing.
– Niet ouderlijke correctie, maar gelijkwaardige confrontatie.
– Niet dramatisch escaleren, maar oefenen in afstemmen.

De liefdesstrijd is geen oorlog, maar een oefening in nabijheid.
Daarin zeggen we: “Ik wil dit samen uitzoeken, ook al doet het pijn.”

“Volwassen conflict is geen strijd om macht, maar een zoektocht naar wederzijds begrip.”

Waarom het brein ruzie als bedreiging ziet

Ons zenuwstelsel reageert op ruzie zoals op gevaar:
– vluchten, vechten of bevriezen.
Zeker als de ander ons lief is, voelen meningsverschillen als existentiële dreiging: “Straks raak ik je kwijt.”

In die toestand schakelt het brein over naar overleving:
– We luisteren niet meer.
– We zoeken bevestiging voor ons eigen gelijk.
– We vergeten waarom we eigenlijk van de ander houden.

De sleutel is dus niet om ruzie te vermijden, maar om te leren reguleren tijdens conflict:
– Pauzeren als het te hoog oploopt.
– Elkaar helpen terug te keren naar verbinding.
– Later terugkomen op wat je écht wilde zeggen.

“Een gereguleerd zenuwstelsel is de basis van een gereguleerd gesprek.”

Wrijving als weg naar waarheid

De filosoof Martin Buber zei: “De mens wordt aan zichzelf onthuld in de ontmoeting.” En die ontmoeting is zelden glad.
Wrijving is niet het einde van liefde, maar het begin van werkelijke ontmoeting.

In filosofische zin is ruzie een kans:
– om onze overtuigingen te bevragen,
– onze grenzen te herdefiniëren,
– en onze relatie te verdiepen.

Zonder wrijving ontstaat er geen reflectie.
Zonder botsing geen zelfkennis.
Zonder eerlijkheid geen groei.

“Liefde die nooit wringt, wordt vaak oppervlakkig. Waar liefde diepgang zoekt, zal ook conflict zijn.”

De ander als spiegel van je eigen onrust

In veel spirituele tradities is de ander een spiegel: wat je irriteert, triggert of raakt, zegt vaak iets over je eigen binnenwereld.
Maar dat betekent níet dat je alles moet internaliseren — het betekent dat je met open aandacht kijkt: “Wat wil dit mij zeggen?”

Spirituele volwassenheid betekent niet: nooit ruzie maken.
Het betekent:
– dat je het conflict niet gebruikt om de ander te vernietigen,
– dat je bereid bent je eigen aandeel te zien,
– en dat je de liefde belangrijker vindt dan het gevecht.

“De grootste spirituele oefening is niet mediteren in rust, maar liefhebben in conflict.”

De liefdesstrijd is waardevoller dan de oorlog

Ruzie is niet het einde van liefde, maar het bewijs dat het ertoe doet.
De vraag is alleen: Is dit een strijd om te winnen, of een strijd om te verbinden?

We mogen oefenen in:
– vertragen,
– luisteren,
– onze kwetsbaarheid tonen,
– en blijven, ook als het schuurt.

Liefde is niet de afwezigheid van conflict, maar de bereidheid om elkaar niet los te laten, juist als het lastig wordt.

“De ware maat van liefde is niet hoeveel je lacht samen, maar hoe je ruziemaakt zonder elkaar kapot te maken.”

In het volgende artikel pakken we het misverstand aan: Liefde is een gevoel Als het gevoel weg is, is de liefde op. Dit artikel is er één van de serie “Misverstanden over liefde”