De Opstijgende Geest
Over het gevaar van leven zonder aarding, en het verlies van geestelijk evenwicht
In onze tijd worden intelligentie, creativiteit en originaliteit bewonderd, maar zelden begrepen. Hoogbegaafdheid wordt nog al te vaak herleid tot louter een hoog IQ, terwijl de realiteit veel dieper, veel intenser en veel kwetsbaarder is. Met name de hoogbegaafde man bevindt zich op een smal koord tussen genialiteit en ondergang, tussen inspiratie en desintegratie. Want wat gebeurt er wanneer een man alles voelt, alles doorziet – maar nergens thuis is?
De Drievoudige Hoogte
Hoogbegaafden zijn vaak niet alleen cognitief snel en scherp (hoogintelligent), maar ook:
* Hoogsensitief: overprikkeld door geluiden, emoties, sfeer, onuitgesproken spanningen.
* Hoogseksueel: dragers van een vurige levensenergie, die zowel erotisch als creatief geladen is.
* Hoogreligieus: gevoelig voor zingeving, het mysterie, de spirituele dimensie van het bestaan.
Dit zijn geen losstaande eigenschappen – ze vormen een innerlijk ecosysteem van intensiteit. Ze kunnen bron zijn van diepe verbondenheid met het leven, maar ook van vervreemding en overbelasting. Zeker wanneer deze krachten zich ontwikkelen in een jonge man zonder lichaam, zonder bedding, zonder rite de passage.

Als deze innerlijke hoogten met name voor mannen niet worden verbonden met het lichaam, met de aarde, met het dagelijkse leven, ontstaat er een gevaarlijk vacuüm.
De geest stijgt op – maar zonder wortels. De klassieke symptomen van dit proces zijn bekend:
* Zelfoverschatting:
niet zelden klinkt het als zelfvertrouwen, maar het is een subtiele vorm van inflatie. De eigen intelligentie wordt als superieur ervaren, niet als gave maar als bewijs van uitverkorenheid.
* Betrekkingsideeën:
de wereld lijkt op jou te reageren. Je hoort verborgen boodschappen in gesprekken, ziet tekens in het toeval. Alles lijkt naar jou te verwijzen – een sluipend begin van realiteitsverlies.
* Depersonalisatie en dissociatie:
het lichaam wordt een omhulsel, de wereld een droom. De man leeft in zijn hoofd, los van zijn zintuigen, zijn adem, zijn grenzen.
Deze toestand is niet louter psychisch – het is existentiëel. Wat dreigt, is niet alleen een mentale inzinking, maar een psychose: het uiteenvallen van het zelf in een maalstroom van betekenissen zonder grond.
De Vergeten Wijsheid
Oude tradities kenden dit gevaar. In het taoïsme, boeddhisme, soefisme en christendom werden jonge mannen niet zomaar ingewijd in spirituele praktijken. Ze ondergingen eerst een vorming: lichamelijk werk, nederigheid, discipline, relatie met natuur en gemeenschap.
Pas op latere leeftijd – wanneer het ego enigszins tot rust was gekomen – werd de religieuze of mystieke dimensie ontgrendeld. Dat was geen toeval, maar noodzaak: de geest kan pas veilig opstijgen als de ziel gegrond is.
In onze cultuur ontbreekt deze rite de passage. De jongeman met een diepe geest wordt al vroeg bewierookt om zijn genialiteit, terwijl zijn lichaam, zijn emoties en zijn seksualiteit worden genegeerd of onderdrukt. Wat resteert is een geïsoleerde intelligentie, die in zichzelf verdwaalt.
Psychose als Verdwaald Initiatieritueel
In sommige gevallen is een psychose niets anders dan een mislukte of ongecoördineerde spirituele doorbraak. De jongeman voelt dat hij “iets groters” nadert – maar hij heeft geen begeleiding, geen taal, geen bedding. Wat zich aandient als openbaring, wordt nachtmerrie.
In andere culturen werd zo’n breuk gezien als een teken van een sjamanistische roeping. In onze maatschappij wordt het gestigmatiseerd, geclassificeerd, gemedicaliseerd.
Zonder twijfel is medische hulp bij acute psychoses noodzakelijk – maar als we blijven weigeren te kijken naar de existentiële en spirituele oorzaak, blijven we slechts symptomen bestrijden.
De Oproep tot Aarding
De hoogbegaafde man heeft geen minder intens leven nodig – hij heeft meer belichaming nodig. Meer:
* Contact met zijn adem, zijn lichaam, zijn vermoeidheid.
* Werk dat niet alleen intellect uitdaagt, maar handen vuil maakt.
* Vriendschap, liefde, gemeenschap – waar hij niet hoeft te presteren, maar mag zijn.
* Rituelen die hem verbinden met iets groters dan zichzelf, zonder te hoeven stijgen.
Lees verder:
* AARDEN
* waarom-specifiek-mannen-moeten-aarden/
* aarden-en-dierlijk-voedsel-voor-mannen/
Laat het vuur zakken
Dit is een waarschuwing, geen veroordeling. De hoogbegaafde man draagt een vuur in zich dat onze tijd hard nodig heeft – maar alleen als hij leert om dat vuur niet enkel op te stoken, maar ook te laten zakken naar zijn buik, zijn hart, zijn voeten.
Zoals het oude gezegde gaat:
“Verlichting is niet opstijgen naar het licht,
maar het licht in je eigen duisternis brengen.”
Blijf helder. Blijf intens. Maar blijf ook hier.
Dit is een waarschuwing, geen veroordeling. De hoogbegaafde man draagt een vuur in zich dat onze tijd hard nodig heeft – maar alleen als hij leert om dat vuur niet enkel op te stoken, maar ook te laten zakken naar zijn buik, zijn hart, zijn voeten.
Laat het vuur zakken
Van hoofd naar hart, van hart naar buik
“Breng je energie omlaag. Niet alles hoeft gedacht te worden. Niet alles hoeft begrepen te worden. Voel. Vertrouw. Laat je geest rusten in je lichaam, zoals een vogel op een tak.”
Je verplaatst de levenskracht (vuur) uit het hoofd – het domein van controle, denken, visie – naar het hart (gevoel, relatie) en de buik (intuïtie, kracht, aanwezigheid).
Verwarm de aarde in plaats van de lucht
“Stook niet het vuur om hoger te vliegen, maar om dieper te wortelen.”
Vuur kan opstijgen en verbranden, of zakken en verwarmen. In het eerste geval leidt het tot uitputting, obsessie of psychose. In het tweede geval tot vruchtbaarheid, scheppingskracht, belichaamde wijsheid.
Draag je vuur in je bekken
“Je geest is niet je enige huis. Draag het vuur in je bekken – daar waar leven ontstaat.”
In veel spirituele en somatische tradities (zoals tantra of taoïsme) wordt het bekken gezien als centrum van levensenergie. Het vuur in je buik is niet destructief, maar creatief – mits je het niet omhoog perst, maar omlaag laat zakken en vasthouden.
Verminder de vlam, vergroot het licht
“Laat het vuur niet uitslaan als een steekvlam. Tem het. Maak er gloed van – zodat het duurzaam warmte geeft, niet alleen kortstondig verblindt.”
Hier spreek je tot de man die bang is om zijn kracht te verliezen als hij zich ontspant. Maar juist in de tempering komt de kracht tot rust – en tot bloei.
Vertrouw op zwaartekracht
“Wat als je niet hoefde te stijgen? Wat als je kon zakken – en daar pas jezelf vinden?”
Zakken is niet falen, maar thuiskomen. De zwaarte van het lichaam, de pijn van het leven, de rauwheid van het bestaan: het zijn geen vijanden van spirituele groei, maar poorten naar incarnatie.
“Laat het vuur niet alleen schijnen, maar ook wortelen.
Laat het je niet alleen verheffen, maar ook verteren.
Laat het niet slechts verlichten, maar ook verwarmen.
Niet hoger. Dieper.”
LEES OOK:
* de-opstijgende-geest/ (hoogsensitiviteit)
* de-verwoestende-kracht-van-hoogseksualiteit/ (hoogseksualiteit)
* te-veel-innerlijk-licht/ (hoogreligieusiteit)